Το καλοκαίρι μπορεί να περιλαμβάνει κολύμπι, ηλιοθεραπεία, χαλάρωση και υπέροχες βραδιές, αλλά μπορεί να κρύβει κι ένα σωρό ταλαιπωρίες για τις γυναίκες, που ίσως τους χαλάσουν τη διάθεση και τη γαλήνη των διακοπών.
Μια από αυτές τις… απρόσκλητες ταλαιπωρίες είναι και οι συχνές κολπίτιδες με τα «θορυβώδη» ή τα «σιωπηλά» συμπτώματα. Η ανάγκη αντιμετώπισής τους είναι κάτι περισσότερο από επιτακτική, γιατί παρόλο που θεωρούνται «εύκολες» στη θεραπευτική αντιμετώπιση, εντούτοις αν δεν προσεχθούν μπορεί να εξελιχθούν σε σαλπιγγίτιδα ή να δημιουργήσουν συνθήκες υπογονιμότητας.
Τι είναι η κολπίτιδα
Είναι η φλεγμονή του κόλπου, μια κατάσταση αρκετά συχνή που θεραπεύεται εύκολα στις περισσότερες περιπτώσεις, αλλά καλό είναι η γυναίκα να εφαρμόζει μια σωστή υγιεινή του κόλπου αν θέλει να αποφύγει τα δυσάρεστα επακόλουθα αυτής της συχνής ενόχλησης.
Χρειάζεται προσοχή γιατί κάποια από τα συμπτώματα που συναντώνται στην κολπίτιδα μπορεί και να οφείλονται σε κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, πράγμα που αποτελεί σαφώς σοβαρότερο γεγονός και απαιτεί ειδικότερη ιατρική φροντίδα. Να σημειωθεί ότι τόσο η κολπίτιδα όσο και κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα ενδεχομένως να είναι χωρίς συμπτώματα και επομένως να μην ανησυχήσουν τόσο έκδηλα τη γυναίκα.
Πού οφείλεται
Η κολπίτιδα οφείλεται σε κάποιο μικρόβιο ή μικρόβια που υπάρχουν φυσιολογικά στον κόλπο της γυναίκας χωρίς να προκαλούν προβλήματα. Ενδεχόμενα όμως να διαταραχθεί η ισορροπία που υπάρχει μεταξύ τους και κάποιο από αυτά να υπέρ αναπτυχθεί σε βάρος των υπολοίπων και να οδηγήσει σε κολπίτιδα. Βασικός ρυθμιστής της κατάστασης είναι το pH, καθώς και η προσφορά γλυκογόνου και γλυκόζης που χρησιμοποιούνται ως θρεπτικά υλικά των μικροβίων.
Το όξινο pH του κόλπου, για παράδειγμα, οφείλεται στο γαλακτικό οξύ, η παρουσία του οποίου εξαρτάται κυρίως από τη δράση των γαλακτοβακίλλων. Αν διαταραχθεί το pH, τότε το κολπικό περιβάλλον γίνεται ευνοϊκό για την ανάπτυξη κάποιων μικροβίων και δυσμενές για άλλα.
Μεταδίδεται η κολπίτιδα;
Μια κολπική φλεγμονή μικροβιακής αιτιολογίας μπορεί να μεταδοθεί σεξουαλικά, αλλά και με άλλους τρόπους. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί ως αποτέλεσμα διαφόρων καταστάσεων. Έτσι, για παράδειγμα, η μακροχρόνια χρήση αντιβιοτικών μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη κολπικής μυκητίασης, επειδή τα αντιβιοτικά διαταράσσουν τη φυσιολογική ισορροπία των μικροβίων στον κόλπο. Η μυκητίαση μπορεί να μεταδοθεί στον ερωτικό σύντροφο, ο οποίος σε πολλές περιπτώσεις είναι ασυμπτωματικός αλλά μπορεί να «μολύνει» και πάλι τη σύντροφό του, η οποία στο μεταξύ έχει θεραπευτεί. Για τους λόγους αυτούς, ο γιατρός, ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να συστήσει προληπτικά μέτρα (π.χ. χρήση προφυλακτικού) και θεραπεία και στους δύο συντρόφους.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Από τη λήψη του ιστορικού που αφορά τα χαρακτηριστικά των κολπικών εκκρίσεων, από τα λοιπά συμπτώματα και την κλινική εξέταση, είναι εύκολη η διάγνωση. Απλές μέθοδοι στο γυναικολογικό ιατρείο ή εργαστηριακές εξετάσεις (π.χ. καλλιέργεια κολπικών υγρών) μπορεί να χρειαστούν, ώστε με βεβαιότητα να καθοριστεί ο υπεύθυνος μικροοργανισμός και, βεβαίως, η ενδεδειγμένη θεραπεία.
Κατηγορίες κολπίτιδας
Υπάρχουν διάφορα είδη κολπίτιδας, ανάλογα με τον υπεύθυνο μικροοργανισμό που την προκάλεσε, όπως η τριχομοναδική κολπίτιδα, η μυκητιασική κολπίτιδα και η βακτηριδιακή κολπίτιδα, η οποία θεωρείται σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα και συχνά συνυπάρχει με τις άλλες δύο μορφές της.
Φαρμακευτική θεραπεία
Η τριχομοναδική κολπίτιδα θεραπεύεται με φάρμακα δραστικά έναντι των τριχομονάδων και κυρίως, με βάση τη μετρονιδαζόλη. Η θεραπεία απευθύνεται συνήθως και στους δύο σεξουαλικούς συντρόφους, εφόσον βεβαίως αυτό είναι εφικτό. Οι μυκητιασικές κολπίτιδες θεραπεύονται με φάρμακα χορηγούμενα τοπικά (κολπικές κρέμες και κολπικά υπόθετα) ή από το στόμα. Η από του στόματος θεραπεία θεωρείται, γενικά, προτιμότερη μια και το φάρμακο φτάνει, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, σε ιστούς που δεν φτάνουν τα τοπικώς χορηγούμενα. Για τη βακτηριδιακή κολπίτιδα υπάρχει επίσης τοπική θεραπεία, αλλά συνήθως χρησιμοποιούνται από του στόματος αντιβιοτικά και άλλα φάρμακα,
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία
1. Ο καθημερινός καθαρισμός της περιοχής με ένα ειδικό προϊόν και άφθονο νερό είναι βασικής σημασίας για την υγιεινή του κόλπου.
2. Φυσιολογικά το εσωτερικό του κόλπου αυτοκαθαρίζεται. Δεν χρειάζονται ισχυρά αντισηπτικά και κολπικές εσωτερικές πλύσεις, χωρίς ιατρικό λόγο. Αυτό μπορεί να διαταράξει τη μικροβιακή ισορροπία του κόλπου και να προκαλέσει κολπίτιδα.
3. Τα βακτήρια και οι μύκητες αναπτύσσονται ταχύτερα σε ζεστό και υγρό περιβάλλον. Να προτιμώνται βαμβακερά και όχι συνθετικά εσώρουχα. Καλό είναι να αποφεύγεται η συχνή χρήση στενών παντελονιών.
4. Να περιοριστεί η χρήση του ταμπόν που σημειωτέον δεν πρέπει να υποκαθιστά τη σερβιέτα και να μη χρησιμοποιείται περισσότερο από οκτώ ώρες.. Η χρήση του ας είναι επιλεκτική, π.χ. στο κολύμπι.
5. Ποτέ χρήση ξαπλώστρας στην παραλία χωρίς πετσέτα. Το ίδιο και για την ηλιοθεραπεία στην άμμο.
6. Το βρεγμένο μαγιό μπορεί να κρύβει… μικρόβια. Μετά το κολύμπι πρέπει να αντικαθίσταται με στεγνό.
Η πρόληψη συνεπώς αποτελεί την καλύτερη ασπίδα προστασίας για να απολαύσει κάθε γυναίκα το καλοκαίρι και τις χαρές του ήλιου και της θάλασσας.
Του Νικολάου Σκαρτάδου
Μαιευτήρα Χειρουργού-Γυναικολόγου
www.skartadosnikolaos.gr