Το 1892 ο Πανανός και η Αθηνά Θεοδουλάκη έκαναν δωρεά στο δήμο Ηρα-
κλείου “μιας οικίας και 6 μαγαζείων” αλλά και το χρηματικό ποσό των 500 λιρών με
σκοπό να χτιστεί ένα νέο δημοτικό νοσοκομείο. Μέχρι τότε λειτουργούσε το Χριστια-
νικό νοσοκομείο ή Ρωμαίικα Σπιτάλια το οποίο συντηρούσε η Χριστιανική κοινότητα
Ηρακλείου ήδη πριν το 1800, αντίστοιχα υπήρχε και το Τουρκικό νοσοκομείο.
Οι εκπρόσωποι των Χριστιανικών σωματείων της πόλης, μετά από ψήφισμα
ανακήρυξαν το ζεύγος Θεοδουλάκη μεγάλους ευεργέτες της πόλης του Ηρακλείου
“επειδή απεφάσισαν νέαν μεγάλην δωρεάν υπέρ των ενδεών ασθενών πατριωτών
ημών, ορίσαντες δύο χιλιάδες εικοσόφραγκα προς ίδρυσιν νοσοκομείου, εν τη πόλει
ημών, ου μεγίστην ανάγκην έχει η χριστιανική κοινότης Ηρακλείου, άτε του υπάρχον-
τος όντος ακαταλλήλου και μη εκπληρούντος πάντας τους όρους της υγιεινής…” (εφημ.
ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ, 26 Ιαν. 1895).
Παρόλο που η προσφορά αλλά και οι εργασίες ξεκίνησαν το 1892 τα λαμπερά
εγκαίνια του Πανάνειου Νοσοκομείου, όπως ονομάστηκε προς τιμήν του ευεργέτη, τε-
λέστηκαν με μεγαλοπρέπεια το 1902. Οι εργασίες οικοδόμησης του νοσοκομείου στα-
μάτησαν δύο φορές. Τον Ιούλιο του 1896, ενώ το κτίριο προχωρούσε με γρήγορους
ρυθμούς, τα έργα σταμάτησαν εξαιτίας της επανάστασης. Το Νοέμβριο του ίδιου χρό-
νου ξεκίνησαν όμως σταμάτησαν ξανά τον Ιανουάριο του 1897 εξαιτίας των επαναστα-
τικών συγκρούσεων που επικρατούσαν στην Κρήτη.
Το Πανάνειο Νοσοκομείο κατάφερε να ολοκληρωθεί στη δύσκολη περίοδο της
μετάβασης από την Τουρκοκρατία στην Αυτόνομη Κρητική Πολιτεία. Παρά τις αντιξοό-
τητες και τις διακοπές των έργων οικοδόμησης το Δεκέμβριο του 1900 τα έργα σταμά-
τησαν ξανά αυτή τη φορά όμως εξαιτίας της ολοκλήρωσης του νοσοκομείου.
Η προτομή του Πανανού Θεοδουλάκη που βρίσκεται μπροστά στο Πανάνειο.
Δωρίστηκε στον Ιερό Ναό του Αγίου Μηνά με συμβολαιογραφική πράξη που ανέφερε
μεταξύ άλλων ότι θα λειτουργεί πάντοτε ως νοσοκομείο με το όνομα “Πανάνειο Νοσο-
κομείο”, θα μπορούν να νοσηλεύονται άποροι ασθενείς ανεξαρτήτου θρησκείας και
υποχρεούται να μνημονεύει τα ονόματα των ιδρυτών Πανανού και Αθηνάς Θεοδου-
λάκη.
Στη συνέχεια το 1939 το Πανάνειο Νοσοκομείο με αναγκαστικό νόμο παραχω-
ρείται οριστικά στο δήμο Ηρακλείου. Παρέμεινε στην κυριότητα του μέχρι το 1973.
Τα δύο πρώτα χρόνια από την ολοκλήρωση του δε λειτουργούσε με αποτέλεσμα οι
ασθενείς να καταφεύγουν στο Τουρκικό νοσοκομείο αφού τα Ρωμαίικα Σπιτάλια είχαν
καταστραφεί. Στη συνέχεια, αφού ξεκίνησε να λειτουργεί, διέθετε μόνο το στοιχειώδη
εξοπλισμό ενώ απουσίαζε εντελώς η χειρουργική μονάδα. Με την πάροδο του χρόνου
κατάφερε να αναπτύξει όλες τις ειδικότητες και τελικά το 1987 κηρύσσεται διατηρητέο
μνημείο της πόλης.
Το 1936, τρία χρόνια μετά που το Πανάνειο κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο, η
Παγκρήτια Ένωση των Κρητών Αμερικής αποφάσισε να κατασκευάσει ένα έργο παγ-
κρήτιου χαρακτήρα. Το μεγάλο αυτό έργο θα γινόταν προς τιμήν του Εθνάρχη Ελευθε-
ρίου Βενιζέλου, όπως και έγινε τελικά το 1953.
Ο Ελευθέριος K. Βενιζέλος καταγόταν από τις Μουρνιές Χανίων, ήταν Έλληνας
πολιτικός που διετέλεσε πρωθυπουργός της Κρητικής Πολιτείας και επτά φορές πρωθυ-
πουργός της Ελλάδας. Ως πολιτικός διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στο Κρητικό ζήτημα
καθώς και στα πολιτικά δρώμενα της Ελλάδας από το 1910 μέχρι και τον θάνατό του το
1936.Για την κατασκευή του έργου συνάπτεται σύμβαση μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρ-
νησης, Αμερικανικής Αντιπροσωπείας, της Παγκρήτιας Ένωσης των Κρητών των ΗΠΑ
και του Δήμου Ηρακλείου. Μεταξύ άλλων συμφωνήθηκε ότι ο Δήμος Ηρακλείου θα πα-
ραχωρήσει το οικόπεδο για την κατασκευή του έργου ενώ οι υπόλοιποι τρεις φορείς θα
το χρηματοδοτήσουν.
Το μεγάλο έργο που δημιουργήθηκε ήταν το Βενιζέλειο Νοσοκομείο, το οποίο
4 χρόνια μετά τη σύμβαση, στις 22 Αυγούστου 1953, εγκαινιάστηκε, Η πλήρης ονομα-
σία του είναι Παγκρήτιο Βενιζέλειο Νοσοκομείο Φυματιωντών και αρχικά λειτουργούσε
ως σανατόριο. 14 χρόνια μετά, το 1967 απέκτησε όλες τις βασικές ιατρικές ειδικότητες,
200 κρεβάτια για να μπορεί να φιλοξενεί περισσότερους αρρώστους και μετατράπηκε
σε Γενικό Νοσοκομείο.
Λίγα χρόνια αργότερα, το 1973, προσθέτει 70 κρεβάτια στον εξοπλισμό του
ενώ τα δύο νοσοκομεία συγχωνεύτηκαν και πήραν την ονομασία, που ήρθε το 1986,
Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείου Ηρακλείου “Βενιζέλειο – Πανάνειο”. Ταυτόχρονα την
ίδια περίοδο αποκτά 500 κρεβάτια, εντάσσεται στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) και
λειτουργεί ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ).
Το 2012 ξεκινάει τη λειτουργία του ως διασυνδεόμενο νοσοκομείο με το Πανε-
πιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου, έχοντας στη διάθεση του 440 κλίνες, με ενιαία διοί-
κηση και νέα επωνυμία: Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου – Γ.Ν.
“Βενιζέλειο”.
Όμως ύστερα απο πιέσεις φορέων αλλά και των συλλόγων εργαζομένων των
δύο νοσοκομείων, στις 19.2.2016 ,στο συμβούλιο των υπουργών Υγείας αποφασίστηκε
ο διοικητικός διαχωρισμός των δύο νοσοκομείων.
Πηγή : www.ekriti.gr