Τον γύρο της Ελλάδας κάνει τις τελευταίες ώρες η είδηση πως 12 δήμοι βρίσκονται σε «καραντίνα», λόγω ελονοσίας, με την Χαλκίδα και τη Θήβα να «φιγουράρουν» στη λίστα. Την ίδια ώρα το ΚΕΕΛΠΝΟ προσπαθεί να καθησυχάσει με σχετική ανακοίνωση, στην οποία περιγράφει ως «αναμενόμενη ως ένα βαθμό η εμφάνιση σποραδικών κρουσμάτων ελονοσίας», ενώ ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, Γιώργος Πατούλης ζητεί άμεσα την παραίτηση του Γενικού Γραμματέα του υπουργείου Υγείας Γιάννη Μπασκόζου.
Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, ο λόγος για τον οποίο οι 12 περιοχές αυτές τέθηκαν σε «συναγερμό» από τους υπευθύνους του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας και του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων είναι ο εντοπισμός κρουσμάτων ελονοσίας, μιας νόσου που από το 2009 και μετά απασχολεί όλο και πιο συχνά τις υγειονομικές αρχές, καθώς σε ετήσια βάση καταγράφονται περιστατικά εγχώριας μετάδοσής της.
Σύμφωνα με τα επιδημιολογικά στοιχεία που συλλέγει το ΚΕΕΛΠΝΟ, από τις αρχές του έτους έως τα μέσα Αυγούστου είχαν δηλωθεί στο Κέντρο 65 κρούσματα ελονοσίας, εκ των οποίων τα 61 έχουν χαρακτηρισθεί εισαγόμενα – που σημαίνει ότι οι ασθενείς είχαν προσβληθεί σε χώρα του εξωτερικού. Από τα 61 εισαγόμενα κρούσματα ελονοσίας, τα 50 αφορούσαν σε μετανάστες από ενδημικές χώρες (43 από χώρες της Ινδικής χερσονήσου και επτά από χώρες της Αφρικής), και τα 11 κρούσματα αφορούσαν σε ταξιδιώτες που επέστρεψαν από ενδημική χώρα της Αφρικής. Από τα 50 κρούσματα σε μετανάστες, τα 8 καταγράφηκαν σε κέντρα φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών σε νησιά του Βορείου Αιγαίου.
Από το σύνολο των κρουσμάτων που είχαν δηλωθεί εφέτος έως τα μέσα Αυγούστου, σε τέσσερις ασθενείς υπάρχουν ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2015, οπότε δηλώθηκαν 85 κρούσματα, ενδείξεις ότι ο ασθενής προσβλήθηκε «εντός των τειχών» είχαν εντοπιστεί σε έξι περιστατικά, ενώ οι χρονιές όπου είχε σημάνει στην Ελλάδα «κόκκινος» συναγερμός λόγω εγχώριας μετάδοσης της νόσου ήταν το 2011 και το 2012 (42 και 20 περιστατικά, αντίστοιχα).
Ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, Γιώργος Πατούλης, σε δήλωσή του με αφορμή το δημοσίευμα της εφημερίδας, υπογραμμίζει πως η αποκάλυψη ότι περιοχές σε 12 Δήμους της χώρας έχουν τεθεί σε «καραντίνα» στην αιμοδοσία, «επιβεβαιώνει δυστυχώς τους φόβους μας ότι οι παραλείψεις του υπουργείου Υγείας έθεσαν σε σοβαρό κίνδυνο τη δημόσια υγεία».
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΙΣΑ, «ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών έχει επανειλημμένως επισημάνει ότι κατά τη φετινή χρονιά υπήρξε ολιγωρία στον στρατηγικό σχεδιασμό για την υλοποίηση των προγραμμάτων καταπολέμησης των κουνουπιών παρά το γεγονός ότι το Κέντρο Έλεγχου και Πρόληψης Νοσημάτων είχε προειδοποιήσει για το αυξημένο κίνδυνο λόγω των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών και είχε ζητήσει να ληφθούν έκτακτα μέτρα».
Ωστόσο, όπως τονίζει ο κ. Πατούλης, «το υπουργείο Υγείας -όπως παραδέχθηκε σε σχετικές δηλώσεις του ο γενικός γραμματέας Δημόσιας υγείας Ι. Μπασκόζος- περιορίστηκε στον να εκδίδει εγκυκλίους- χωρίς να μεριμνήσει για τον στρατηγικό σχεδιασμό και την παρακολούθηση του σοβαρού αυτού θέματος που συνιστά μεγάλη απειλή για τη δημόσια υγεία».
«Το αποτέλεσμα είναι ότι η χώρα μας αντιμετωπίζει σήμερα έναν υγειονομικό κίνδυνο με σοβαρές προεκτάσεις. Όταν μάλιστα ο ΙΣΑ προειδοποίησε για τον κίνδυνο και ζήτησε να ληφθούν μέτρα για να προστατευθεί η Δημόσια υγεία προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση του γενικού γραμματέα καθώς και των γνωστών “συνδικαλιστών αυλοκολάκων του”.», υπογραμμίζει.
«Δυστυχώς για άλλη μια φορά ο γενικός γραμματέας Δημόσια υγείας Ι. Μπασκόζος, αποδεικνύεται κατώτερος των περιστάσεων. Ανάλογες παραλείψεις στη θωράκιση της χώρας απέναντι στη γρίπη είχαν αποτέλεσμα να έχουμε φέτος ρεκόρ θανάτων από τον ιό», αναφέρει ακόμη και τονίζει πως η τοπική αυτοδιοίκηση και η επιστημονική κοινότητα δεν θα ανεχτεί άλλο την ανεπάρκεια της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας.
«Οι παραλείψεις κοστίζουν ανθρώπινες ζωές ενώ στην περίπτωση της ελονοσίας απειλούν να εκθέσουν διεθνώς της χώρα μας», προσθέτει και καλεί τον κ. Μπασκόζο να παραιτηθεί, υπογραμμίζοντας πως «είναι επικίνδυνος για τη Δημόσια υγεία».
Από τη πλευρά τους οι επιστήμονες του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) επισημαίνουν πως είναι υπαρκτό είναι το ενδεχόμενο επανεγκατάστασης της ελονοσίας σε ορισμένες περιοχές της χώρας, όπου συνδυάζεται η παρουσία των κατάλληλων διαβιβαστών (ανωφελών κουνουπιών) με την παρουσία ασθενών που προέρχονται από ενδημικές για την ελονοσία χώρες.
Ωστόσο εμφανίζονται καθησυχαστικοί για τα εγχώρια σποραδικά κρούσματα που καταγράφονται καθώς, όπως εξηγούν: «Η εμφάνιση τέτοιων σποραδικών κρουσμάτων έχει παρατηρηθεί και στο παρελθόν και ως ένα βαθμό είναι αναμενόμενη, όπου συνδυάζεται η παρουσία των ικανών διαβιβαστών-κουνουπιών με αυξημένους πληθυσμούς ατόμων από ενδημικές χώρες».
Στην Ελλάδα η νόσος εκριζώθηκε το 1974, μετά από εντατικό και επίπονο πρόγραμμα καταπολέμησης (1946–1960).
Έκτοτε, καταγράφονται στην Ελλάδα ετησίως περίπου 20-50 περιστατικά που σχετίζονται -στη μεγάλη τους πλειονότητα- με ταξίδι ή παραμονή σε ενδημική για την ελονοσία χώρα (εισαγόμενα περιστατικά).
Ωστόσο, από το 2009 έως το 2013 καταγράφονταν ετησίως κρούσματα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης σε διάφορες περιοχές της χώρας: επτά κρούσματα το 2009, τέσσερα το 2010, 42 κρούσματα το 2011, 20 το 2012 και τρία το 2013.
Το 2014 δεν καταγράφηκε εγχώρια μετάδοση της νόσου σε καμία περιοχή της χώρας. Το 2015 καταγράφηκαν ξανά 6 εγχώρια κρούσματα ελονοσίας σε νέες και παλαιές περιοχές μετάδοσης.
Το 2016, έως 11 Αυγούστου, καταγράφηκαν συνολικά 65 κρούσματα, εκ των οποίων τα 61 έχουν χαρακτηρισθεί εισαγόμενα και τα 4 έχουν ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης.
Τα εγχώρια κρούσματα καταγράφηκαν σε νέες περιοχές μετάδοσης, (Αχαϊα, Ηλεία, Θεσσαλονίκη), οι οποίες σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ, έχουν όλα τα χαρακτηριστικά των ευάλωτων περιοχών, δηλαδή, είναι αυξημένου κινδύνου για την μετάδοση της ελονοσίας.
Οδηγίες προς ταξιδιώτες στην Ελλάδα
Το ΚΕΕΛΠΝΟ, βάσει της επιδημιολογικής εικόνας του νοσήματος και των εφαρμοζόμενων μέτρων πρόληψης, θεωρεί ότι ο κίνδυνος μετάδοσης της ελονοσίας σε ταξιδιώτες στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά χαμηλός.
Για το λόγο αυτό δεν συνιστά λήψη προληπτικής φαρμακευτικής αγωγής έναντι της ελονοσίας, σε άτομα που σκοπεύουν να επισκεφθούν οποιαδήποτε περιοχή της χώρας στην οποία έχει εμφανισθεί κρούσμα με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης της νόσου.
Τονίζει όμως την ανάγκη λήψης όλων των προτεινόμενων μέτρων για την ατομική προστασία από τα κουνούπια, κατά την περίοδο κυκλοφορίας τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 15/3/2016 έγγραφο που υπογράφεται από τον πρόεδρο του γιατρό Αθανάσιο Γιαννόπουλο το ΚΕΕΛΠΝΟ προειδοποιούσε ευθέως τις Περιφέρειες και τους Δήμους της χώρας, που έχουν στα διοικητικά τους όρια χώρους φιλοξενίας μεταναστών και προσφύγων, πως αυτοί είναι εν δυνάμει υγειονομικές βόμβες.
Το ΚΕΕΛΠΝΟ συνεπές στην αποστολή του για την προάσπιση της δημόσιας υγείας, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την εξάπλωση μεταδοτικών νόσων, τώρα που λόγω και των πρόωρα αυξημένων για την εποχή θερμοκρασιών, η επώαση των κουνουπιών γίνεται νωρίτερα. Tο ΚΕΕΛΠΝΟ επισημαίνει, πως τα κουνούπια που λειτουργούν ως μεταφορείς επικίνδυνων νόσων, μπορούν να μολύνουν και τον τοπικό πληθυσμό με ασθένειες όπως η ελονοσία, ο Δάγκειος πυρετός, ο ιός Ζika, η νόσος Chikungunya κ.ά. αν προηγουμένως τσιμπήσουν μετανάστη ή πρόσφυγα που προέρχεται από χώρες που ενδημούν αυτές οι ασθένειες.
Το ΚΕΕΛΠΝΟ καλεί τους δήμους και τις Περιφέρειες να προβούν άμεσα σε ψεκασμούς για την καταπολέμηση των κουνουπιών και στην δημιουργία αποχετεύσεων, αφού όπως αναφέρει “θεωρείται υπαρκτός ο κίνδυνος εγχώριας μετάδοσης ελονοσίας και άλλων επικίνδυνων ασθενιών σε ευάλωτες περιοχές που υποδέχονται ή φιλοξενούν μετανάστες – πρόσφυγες από ενδημικές χώρες”.
Στελέχη της αυτοδιοίκησης δηλώνουν ότι είναι σχεδόν αδύνατο να ψεκαστούν αποτελεσματικά 6.500 στρέμματα. Επίσης επισημαίνουν ότι οι συνθήκες υγιεινής στο Ελληνικό μπορούν να βελτιωθούν και να είναι διαχειρήσιμες μόνο εάν ο αριθμός μειωθεί στα 1.000 περίπου άτομα. Παρ όλα αυτά, αυτή την στιγμή στον χώρο του Ελληνικου βρίσκονται 5.500 μετανάστες και πρόσφυγες και η κυβέρνηση ετοιμάζει άλλα τρία τολ στο ανατολικό αεροδρόμιο για την φιλοξενία τουλάχιστον 2.000 αφγανών και της φυλής Γεζίντι από Συρία και Ιράκ.
Όπως σημειώνε το έγγραφο ο υπαρκτός ο κίνδυνος εγχώριας μετάδοσης επικίνδυνων ασθενιών σε ευάλωτες περιοχές που υποδέχονται ή φιλοξενούν μετανάστες-πρόσφυγες από ενδημικές χώρες. Ο κίνδυνος αυτός μετάδοσης αφορά τόσο σε μετανάστες-πρόσφυγες, όσο και στον τοπικό πληθυσμό (κατοίκους και εργαζόμενους).
Το ίδιο έγγραφο τόνιζε επίσης ότι, στις περιοχές και στους χώρους φιλοξενίας μεταναστών-προσφύγων, κρίνεται άκρως απαραίτητη η διασφάλιση ικανοποιητικών συνθηκών διαβίωσης, ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρησης απορριμάτων, και μείωση στο μέτρο του δυνατού των συνθηκών συγχρωτισμού.
Το ακριβώς αντίθετο, από το να χαρακτηριστεί κατάλληλος χώρος διαμονής είναι ο χώρος φιλοξενίας του Ελληνικού. Συνολικά 5.500 μετανάστες και πρόσφυγες είναι στην κυριολεξία στιβαγμένοι σε άθλιους χώρους, χωρίς αποχέτευση και κατάλληλες εγκαταστάσεις υγιεινής. Μετανάστες και πρόσφυγες καταφεύγουν στις παραλίες προκειμένου να κάνουν ένα μπάνιο με θαλασσινό νερό, ενώ στον γειτονικό αθλητικό χώρο του Αγίου Κοσμά όλες οι σωληνώσεις ποτίσματος είναι κομμένες και κατεστραμμένες αναγκάζοντας τους υπαλλήλους να κόψουν την γενική παροχή νερού σε όλα τα παρτέρια.
Επίσης, όπως τονίζουν εργαζόμενοι στο αθλητικό κέντρο ο χώρος έχει γεμίσει από ακαθαρσίες των ανθρώπων που απλά δεν έχουν που να κάνουν την ανάγκη τους και αφοδεύουν στην κυριολεξία όπου βρουν. Αξίζει να σημειωθεί εδώ πως, σε προγενέστερη ανακοίνωσή της η Περιφέρεια Αττικής είχε προειδοποιήσει για την υγειονομική βόμβα, ιδίως στο κτίριο του δυτικού αεροδρομίου όπου βρίσκεται η αίθουσα αναμονής και είχε τονίσει ότι αυτό θα πρέπει να εκκενωθεί άμεσα.
Το ΚΕΕΛΠΝΟ στο έγγραφό του εφιστά την προσοχή και στον τοπικό πληθυσμό -Αργυρούπολη) για τυχόν μετάδοση των επικίνδυνων ασθενιών (ελονοσία, Δάγκειος πυρετός, ιός Ζika, νόσος Chikungunya) και τους καλεί να πάρουν μέτρα αυτοπροστασίας όπως να τοποθετήσουν σίτες στα παράθυρα, να ψεκάζονται με ειδικά εντομοαπωθητικά και να κυκλοφορούν τους καλοκαιρινές μήνες με τα κατάλληλα ρούχα (παντελόνι, μακρυμάνικα μπλουζάκια κτλ.).
«Με βάση όλα τα παραπάνω οι τρεις μεγάλοι χώροι όπου “φιλοξενούνται” συνωστιζόμενοι χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες αποτελούν υγειονομικές βόμβες έτοιμες να εκραγούν. Οι εικόνες της Ειδομένης είναι γνωστές στο Πανελλήνιο και όχι μόνο. Άνθρωποι, προσπαθώντας να υλοποιήσουν το “όνειρο” της μετάβασης σε μια ευρωπαϊκή χώρα του βορρά, ζουν κάτω από συνθήκες τραγικές, χωρίς τις στοιχειώδεις υποδομές, ανάμεσα σε σκουπίδια και βρωμόνερα.
Στον Πειραιά οι 4.500 πρόσφυγες και μετανάστες συνωστίζονται στην Ε1 και Ε2 στο δε Ελληνικό δεν πάει πολύς καιρός που η Περιφέρεια δια στόματος αντιπεριφερειάρχη Νοτίου Τομέα Χρήστου Καπάνταη είχε πει ότι ο χώρος “φιλοξενίας” στην αίθουσα αναχωρήσεων του πρ. αεροδρομίου πρέπει να κλείσει γιατί αποτελεί υγειονομική βόμβα.
Μετά από το έγγραφο του ΚΕΕΛΠΝΟ τι σκοπεύει να κάνει η κυβέρνηση για να προστατέψει και τους γηγενείς εκτός από τους πρόσφυγες και τους μετανάστες τους οποίου δηλώνει και εντύπως ότι αγαπά, σκέπτεται και συμμερίζεται τις κακουχίες του; Μήπως να γίνει πιο αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση αυτής της κρίσης, πριν η αλληλεγγύη που έχει δείξει η κοινωνία μέχρι σήμερα σ’ αυτούς τους ανθρώπους μετατραπεί σε κάτι άλλο;» ήταν η καταλυτική ερώτηση που έθετε τότε το ΚΕΕΛΠΝΟ στη Κυβέρνηση.
http://www.pronews.gr/portal/20160821
Δήλωση του προέδρου του ΙΣΑ Γ. Πατούλη για την ελονοσία