Είναι εξαιρετικά συχνή η παρουσία ευρυαγγειών στα πόδια. Οι ευρυαγγείες δίνουν στα πόδια αντιαισθητική εμφάνιση και επιπλέον, σε κάποιες περιπτώσεις, δυσανάλογα έντονα συμπτώματα σε σχέση με την βαρύτητα του προβλήματος.
Τι είναι οι ευρυαγγείες
Οι ευρυαγγείες είναι διατεταμμένες φλέβες στο δέρμα. Οι ευρυαγγείες, σε αντίθεση με τους κιρσούς, έχουν μικρή διάμετρο και βρίσκονται επιφανειακά στο δέρμα. Συνήθως, μπορεί κανείς να διακρίνει μεγαλύτερης διαμέτρου φλέβες, οι οποίες βρίσκονται πιο βαθειά κάτω από το δέρμα και οι οποίες καταλήγουν στις ευρυαγγείες και τις τροφοδοτούν με αίμα – δικτυωτές φλέβες (reticular veins).
Οι ευρυαγγείες είναι ουσιαστικά παθολογικές φλέβες, στις οποίες οι βαλβίδες έχουν υποστεί βλάβη. Αυτό σημαίνει ότι στις ευρυαγγείες το αίμα ρέει σε κατεύθυνση αντίθετη από την φυσιολογική και σε μεγαλύτερο όγκο – αυτό οδηγεί στην διάτασή τους. Η παρουσία ευρυαγγειών στο πόδι είναι ένδειξη φλεβικής ανεπάρκειας πρώτου βαθμού – η κυκλοφορία του φλεβικού αίματος στο πόδι είναι διαταραγμένη, έστω και σε μικρό βαθμό.
Οι ευρυαγγείες μπορεί να συνδυάζονται με την παρουσία κιρσών στο πόδι. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση ανάπτυξης ιδιαίτερα έντονων ευρυαγγειών γύρω από τον αστράγαλο η οποία οφείλεται στην παρουσία κιρσών και φλεβικής υπέρτασης, που εκτός από την αντιαισθητική όψη που δίνει στο πόδι, είναι ένδειξη σημαντικής διαταραχής στην κυκλοφορία του αίματος.
Τι συμπτώματα παρουσιάζουν οι ευρυαγγείες;
Σε μεγάλο ποσοστό οι ευρυαγγείες δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Βέβαια, η αντιαισθητική εικόνα ενός ποδιού με ευρυαγγείες είναι αρκετή για να επιρρεάσει αρνητικά την αυτοεκτίμηση του ασθενούς και κατ’επέκταση την ποιότητα της ζωής του. Είναι, για παράδειγμα, αρκετά συχνό το φαινόμενο ασθενείς, ιδιαίτερα γυναίκες, με ευρυαγγείες στα πόδια να αισθάνονται άβολα και να αναγκάζονται να καλύπτουν τα πόδια τους στην παραλία ή να φοράνε παντελόνια ακόμη και τις πιο ζεστές ημέρες του καλοκαιριού.
Τα συμπτώματα των ευρυαγγειών, όταν υπάρχουν, είναι συνήθως βάρος στα πόδια, κνησμός, καύσος και σπανιότερα πόνος και οιδήματα στους αστράγαλους. Συνήθως το πρωί ο ασθενής αισθάνεται καλύτερα. Τα συμπτώματα εμφανίζονται αργότερα μέσα στην ημέρα και σταδιακά επιδεινώνονται μέχρι το βράδυ ενώ το καλοκαίρι με τη ζέστη βρίσκονται σε έξαρση. Έχει διαπιστωθεί συσχέτιση της παρουσίας ευρυαγγειών στα πόδια με ανησυχία, πόνο και κράμπες στα πόδια κατά τη νυχτερινή κατάκλιση.
Πως γίνεται η διάγνωση των ευρυαγγειών;
Οι ευρυαγγείες είναι εμφανείς στα πόδια. Εμφανείς και διατεταμμένες φλέβες στο δέρμα, κόκκινου ή πιο συχνά μπλε χρώματος είναι συνήθως ευρυαγγείες. Μερικές φορές είναι εμφανείς κάτω από το δέρμα φλέβες μεγαλύτερης διαμέτρου, οι οποίες καταλήγουν στις ευρυαγγείες – πρόκειται για τις δικτυωτές (reticular) φλέβες που τροφοδοτούν τις ευρυαγγείες με αίμα. Η έκτασή τους και η εντόπισή των ευρυαγγειών στο πόδι μπορεί να ποικίλει. Τυπικές θέσεις είναι η έξω επιφάνεια του μηρού και της κνήμης καθώς επίσης και η εσωτερική επιφάνεια του μηρού, ακριβώς πάνω από το γόνατο.
Παρά το γεγονός ότι η παρουσία των ευρυαγγειών στο πόδι είναι εμφανής, η κλινική εξέταση από τον αγγειοχειρουργό είναι σημαντική. Η χρήση ειδικού φωτισμού LED – Veinlite – επιτρέπει την χαρτογράφηση των δικτυωτών φλεβών (reticulars) που τροφοδοτούν τις ευρυαγγείες με αίμα. Επίσης, η χρήση πολωμένου φωτός – Syris – επιτρέπει την ακριβή εκτίμηση της έκτασης ευρυαγγειών.
Η διάγνωση των ευρυαγγειών ολοκληρώνεται με τη διενέργεια έχρωμου color Duplex (Triplex). Είναι μια εξέταση ανώδυνη και ακίνδυνη που γίνεται στο ιατρείο κατά την πρώτη επίσκεψη. Είναι απαραίτητη γιατι επιτρέπει την εκτίμηση της λειτουργίας του φλεβικού συστήματος του ποδιού με μεγάλη λεπτομέρεια και επιρρεάζει στην επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.
Θεραπεία των ευρυαγγειών
Η θεραπεία των ευρυαγγειών συνιστάται για την ανακούφιση από συμπτώματα, όταν αυτά υπάρχουν, και φυσικά για την αποκατάσταση της εξωτερικής εμφάνισης των ποδιών, λόγος που από μόνος του είναι εξαιρετικά σημαντικός.
Οι τεχνικές που εφαρμόζονται για την θεραπεία των ευρυαγγειών είναι αρκετές. Συνήθως γίνεται συνδυασμός τους, ανάλογα με το πρόβλημα του κάθε ασθενούς, γεγονός που αναδυκνείει την σημασία της σωστής διάγνωσης πριν την εφαρμογή της θεραπείας.
Για την θεραπεία των ευρυαγγειών είναι απαραίτητες συνεδρίες, οι οποίες γίνονται στο ιατρείο και διαρκούν από 30 έως 60 λεπτά. Μετά την συνεδρία ο ασθενής μπορεί να συνεχίσει κανονικά την ημέρα του. Συνήθως κάθε πόδι απαιτεί ξεχωριστή θεραπεία, με εξαίρεση περιπτώσεις όπου οι ευρυαγγείες δεν είναι ιδιαίτερα εκτεταμμένες. Η συνεδρία στο ίδιο πόδι μπορεί να επαναληφθεί σε 20 έως 30 ημέρες, ανάλογα με την τεχνική που εφαρμόστηκε. Ο αριθμός των συνεδριών που είναι απαραίτητες είναι κατά μέσο όρο 3-4 για κάθε πόδι και εξαρτάται από την έκταση του προβλήματος καθώς και από την ανταπόκριση των ευρυαγγειών στην θεραπεία. Μετά από κάθε συνεδρία είναι αναμενόμενο να υπάρχουν εκχυμώσεις στο δέρμα (μελανιές) ή περιοχές με ήπιο ερεθισμό, που εξαφανίζονται σε 10-15 ημέρες.
Ένα τυπικό χρονοδιάγραμμα για τη θεραπεία ευρυαγγειών και στα δύο πόδια με ποσοστό εκκαθάρισης 90-95% απαιτεί δύο συνεδρίες το μήνα, ανά 15 ημέρες και διαρκεί περίπου 3 μήνες.
Σκληροθεραπεία
Η σκληροθεραπεία (ή μικροσκληροθεραπεία) για την αντιμετώπιση των ευρυαγγειών είναι η έκχυση ειδικού φάρμακου στις ευρυαγγείες, το οποίο προκαλεί ελεγχόμενη βλάβη στο φλεβικό τοίχωμα με συνέπεια την θρόμβωση και τελικά την απορρόφησή τους.
Η σύγχρονη σκληροθεραπεία είναι εξαιρετικά αποτελεσματική και είναι σχεδόν πάντα απαραίτητη σε κάποια φάση κατά τη θεραπεία των ευρυαγγειών. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι ανώδυνα στην χορήγηση και χωρίς επιπλοκές. Η χορήγησή τους γίνεται με ειδικές, πολύ λεπτές βελόνες, που δεν προκαλούν πόνο. Μετά την σκληροθεραπεία είναι απαραίτητη η χρήση ελαστικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης για 5 έως 10 ημέρες, ανάλογα με την περίπτωση. Η έκχυση γίνεται με οπτικά βοηθήματα, όπως φωτισμό LED (Veinlite) ή πολωμένο φως (Syris).
Η σκληροθεραπεία είναι αρκετά ασφαλής τεχνική αλλά αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την τεχνική του ιατρού και από την χρήση ελαστικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης. Σε αντίθετη περίπτωση, δεν είναι άμοιρη αισθητικών, κυρίως, επιπλοκών. Δείτε περισσότερα για τις επιπλοκές της σκληροθεραπείας.
Σκληροθεραπεία με αφρό
Η σκληροθεραπεία με αφρό αποτελεί εξέλιξη της σκληροθεραπείας και έχει εφαρμογή ιδίως στην αρχική φάση της θεραπείας των ευρυαγγειών. Στην σκληροθεραπεία με αφρό το φάρμακο μετατρέπεται με ειδική τεχνική σε αφρό πριν την έκχυσή του. Έχει εφαρμογή σε μεγαλύτερης διαμέτρου ευρυαγγείες και ειδικά στις μεγαλύτερης διαμέτρου δικτυωτές φλέβες που βρίσκονται κάτω από το δέρμα και τροφοδοτούν τις ευρυαγγείες.
Σε μερικές περιπτώσεις είναι απαραίτητη η παρακέντηση της φλέβας-στόχου με υπερηχογραφική καθοδήγηση.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι τα πλέον ενδεδειγμένα. Η χορήγηση των φαρμάκων γίνεται με πολύ λεπτές βελόνες και είναι ανώδυνη. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις είναι απαραίτητη η υποβοήθηση με LED φωτισμό (Veinlite).
Όσον αφορά τις οδηγίες για τον ασθενή μετά την συνεδρία και τις πιθανές επιπλοκές, ισχύουν ότι και για την απλή σκληροθεραπεία. Έτσι κι αλλιώς, οι δύο τεχνικές στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων συνδυάζονται κατά τη διάρκεια της ίδιας συνεδρίας.
Δερματικό Laser για τη θεραπεία ευρυαγγειών
Η εφαρμογή των Laser για την θεραπεία των ευρυαγγειών είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική με την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστεί στα σωστά σημεία.
Οι μεγαλύτερης διαμέτρου δικτυωτές φλέβες (reticulars), οι οποίες τροφοδοτούν τις ευρυαγγείες με αίμα βρίσκονται κάτω από το δέρμα. Η έναρξη της θεραπείας από αυτές τις φλέβες είναι στρατηγικής σημασίας, γιατί έτσι διακόπτεται η τροφοδοσία των πιο επιφανειακών ευρυαγγειών. Πρέπει να τονιστεί, ότι το να εφαρμοστεί θεραπεία κατ’ευθείαν στις ευρυαγγείες, χωρίς να έχει κανείς επέμβει στις δικτυωτές φλέβες που τις τροφοδοτούν, είναι στρατηγικό λάθος και θα οδηγήσει σε κακό αποτέλεσμα. Επειδή οι δικτυωτές φλέβες βρίσκονται κάτω από το δέρμα, είναι πιο δύσκολο για το Laser να φθάσει σε αυτές επειδή η ενέργειά του απορροφάται στο δέρμα. Αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους γιατί η σκληροθεραπεία έχει καλύτερα αποτελέσματα σε σύγκριση με την μεμονωμένη χρήση Laser για τη θεραπεία των ευρυαγγειών.
Παρ’όλα αυτά, εφόσον το δερματικό Laser εφαρμοστεί στις πιο λεπτές και επιφανειακές ευρυαγγείες και ακόμη περισσότερο όταν συνδυαστεί με την εφαρμογή σκληροθεραπείας είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό.
Το δερματικό Laser και η θερμοπηξία είναι οι μόνες τεχνικές που μπορούν να εφαρμοστούν για αντιμετώπιση ευρυαγγειών στο πρόσωπο. Μετά την θεραπεία με δερματικό Laser είναι απαραίτητη η χρήση ελαστικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης για μερικές ημέρες.
Στο ιατρείο χρησιμοποιείται το 980nm διοδικό Laser, συνήθως σε συνδυασμό με σκληροθεραπεία, με πολύ καλά αποτελέσματα.
Θερμοπηξία
Η Θερμοπηξία είναι μια μέθοδος αντιμετώπισης κυρίως ευρυαγγειών η οποία αναπτύχθηκε την τελευταία 10ετία.
Η αρχή λειτουργίας της βασίζεται στην παραγωγή κυμάτων υψηλής συχνότητας (4 ΜΗz) και στην μετάδοσή τους μέσω μιας πολύ λεπτής βελόνας. Τα κύματα αυτά αποδίδουν στη φλέβα θερμική ενέργεια παλμικά, με μεγάλη ακρίβεια. Έτσι, η φλέβα συρρικνώνεται ενώ ταυτόχρονα προστατεύονται οι γύρω ιστοί. Η κάθε παρακέντηση απέχει από την άλλη ένα με δύο χιλιοστά. Τελειώνοντας τη θεραπεία, η φλέβα έχει σβήσει τελείως και στη θέση της αναπτύσσεται δερματική αντίδραση, η οποία είναι πιο έντονη στα σημεία των παρακεντήσεων και διαρκεί από μια έως δύο εβδομάδες.
Η μέθοδος είναι ανώδυνη και ιδιαίτερα καλά ανεκτή για τον ασθενή. Η θεραπεία είναι ταχύτατη και τυπικά απαιτούνται 15-20 λεπτά για να καλυφθούν φλέβες συνολικού μήκους μεγαλύτερου του ενός μέτρου.
Η θερμοπηξία μπορεί να εφαρμοστεί μόνη της ή σε συνδυασμό με σκληροθεραπεία σε ευρυαγγείες εξαιρετικά μικρής διαμέτρου με άριστα αποτελέσματα.
Μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε σημείο του σώματος, ακόμη και στο πρόσωπο. Αν εφαρμοστεί μεμονωμένα, χωρίς σκληροθεραπεία, δεν είναι απαραίτητη η χρήση ελαστικών καλτσών μετά τη θεραπεία.
Και να μην ξεχνάμε ότι….
Κάθε ασθενής που προσέρχεται στο ιατρείο με ευρυαγγείες αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση, η οποία απαιτεί τον συνδυασμό των κατάλληλων τεχνικών. Η σωστή διάγνωση και η εφαρμογή σωστής θεραπείας έχει ιδιαίτερη σημασία. Η βελτίωση είναι σταδιακή και επιτυγχάνεται σε βάθος χρόνου. Απο τον αγγειοχειρουργό είναι απαραίτητο να επιδείξει αγάπη και υπομονή στο αντικείμενό του και ο ασθενής θα πρέπει να έχει εμπιστοσύνη στον ιατρό του και να ακολουθεί πιστά τις οδηγίες του.
Η παρουσία ευρυαγγειών στα πόδια σημαίνει φλεβική ανεπάρκεια, έστω και σε ήπιο βαθμό και διαταραχή στην κυκλοφορία του αίματος. Σημαίνει, επίσης, ότι ο ασθενής έχει γεννετικά προκαθορισμένη αδυναμία των φλεβικών τοιχωμάτων, το οποίο δεν μπορεί φυσικά να αλλάξει. Αυτό, όμως, σημαίνει ότι θα πρέπει να παρακολουθείται σε ετήσια βάση, έτσι ώστε ότι αλλαγές προκύπτουν στο φλεβικό σύστημα των κάτω άκρων να ανακαλύπτονται και να αποκαθίστανται νωρίς. Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία.
Αλέξανδρος Ματθαίου – Αγγειοχειρουργός