Πολλοί συμπολίτες μας, ακόμη και γιατροί, εκθείαζαν και μερικοί εκθειάζουν ακόμη, το Σουηδικό μοντέλο αντιμετώπισης του κορωνοϊού. Η Σουηδία υπήρξε η μοναδική χώρα παγκόσμια, που δεν επέβαλε σχεδόν κανένα περιορισμό για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Ο επικεφαλής επιδημιολόγος της χώρας, ο Anders Tegnell, σύστησε να παραμείνουν ανοιχτά τα σχολεία και να λειτουργούν κανονικά τα καταστήματα και οι χώροι εστίασης και διασκέδασης. Υπέδειξε μόνον την αποφυγή συγκεντρώσεων άνω των 50 ατόμων και το social distancing. Σήμερα,
λοιπόν, με την θλιβερή αφορμή των 5.041 θανάτων στην χώρα αυτή από τον κορωνοϊό (για τον οποίο, ακόμη μερικοί συμπολίτες μας θεωρούν ότι δεν υπάρχει!!!), θα κάνω έναν σύντομο σχολιασμό για τα αποτελέσματα του Σουηδικού μοντέλου.
1. Αν θεωρήσουμε σαν σημαντικότερο στοιχείο εκτίμησης της βαρύτητας της επιδημίας τον αριθμό θανάτων/εκατομμύριο πληθυσμού, η Σουηδία κατέχει την πέμπτη χειρότερη θέση στον κόσμο, με 484 θανάτους/εκατομμύριο! Την ξεπερνούν μόνο το Βέλγιο, η Αγγλία, η Ισπανία και η Ιταλία. Η σύγκριση με τις 4 αυτές χώρες όμως είναι άδικη, επειδή είναι πολύ πιο πυκνοκατοικημένες (16πλάσια το Βέλγιο, 12πλάσια η Αγγλία, 9πλάσια η Ιταλία και 4πλάσια η Ισπανία), έχουν πολύ μεγαλύτερες πόλεις και έχουν εκτεταμένες διεθνείς αεροπορικές και εμπορικές διασυνδέσεις (και οι 4 περιλαμβάνονται μέσα στην πρώτη 10δα ή 12δα όλων των σχετικών καταλόγων χωρών παγκοσμίως, αντίθετα με την Σουηδία που δεν εμφανίζεται σε καμία λίστα). Μια πιο δίκαιη σύγκριση είναι με τις υπόλοιπες Σκανδιναβικές χώρες, όπου επικρατούν παρόμοιες συνθήκες και είχαν πάρει μέτρα lock down. Ο αριθμός θανάτων λοιπόν ανά εκατομμύριο πληθυσμού είναι στην Νορβηγία 45, στη Φινλανδία 59 και στη Δανία 103 (50-110 φορές λιγότεροι, και για σύγκριση στην Ελλάδα 18/εκατομύριο). Μπορούμε λοιπόν να αντιληφθούμε το μέγεθος της αποτυχίας του Σουηδικού μοντέλου, σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτά. Οι Σουηδοί επιδημιολόγοι πίστευαν ότι η θνητότητα της COVID-19 είναι το πολύ διπλάσια της γρίπης, αλλά αποδείχθηκε διεθνώς ότι είναι πολλαπλάσια. Για την αντιμετώπιση του μεγάλου βάρους του Δημόσιου Συστήματος Υγείας τους, διπλασίασαν άμεσα τις κλίνες της ΜΕΘ (είχαν την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν), ενώ δεν επέτρεπαν στους ηλικιωμένους να έχουν πρόσβαση σε νοσοκομεία και αναπνευστήρες, αλλά η νοσηλεία γίνονταν στα σπίτια τους ή στις Μονάδες Φροντίδας όπου διέμεναν!
2. Το Σουηδικό μοντέλο προέβλεπε ότι δίχως lock down, πολλά νεότερα άτομα θα προσβάλλονταν από την νόσο με ελάχιστο κίνδυνο και έτσι η χώρα θα αποκτούσε την λεγόμενη ανοσία αγέλης (herd immunity). Σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου ιού, αν νοσήσει και αποκτήσει ανοσία το 60-70% περίπου του πληθυσμού μιάς χώρας, ο ιός δεν βρίσκει πρόσφορο έδαφος για να μεταδοθεί και σιγά σιγά η επιδημία σβήνει. Ο Σουηδός καθηγητής επιδημιολογίας Johan Giesecke προέβλεψε ότι η ανοσία του πληθυσμού σύντομα θα έφθανε το 50%, στο οποίο συμφώνησε και ο καθ. Tom Britton, ο οποίος σχεδίαζε τα επιδημιολογικά μοντέλα της Σουηδίας. Οι μελέτες αντισωμάτων όμως έδειξαν ότι μόνο το 7.3% των κατοίκων της Στοκχόλμης (και συνολικά για την χώρα, μόνο το 5.4% σε στατιστική προβολή, βάσει της ηλικιακής κατανομής) είχαν αποκτήσει την επιζητούμενη ανοσία! Οι θυσίες λοιπόν της χώρας φαίνεται να πήγαν χαμένες, τουλάχιστον στον τομέα αυτό.
3. Τέλος, ας δούμε την οικονομική “άνθηση” της Σουηδίας, δεδομένου ότι ένας από τους κύριους στόχους του Σουηδικού μοντέλου αποφυγής του lock down, ήταν να μην θιγεί η οικονομία. Φαίνεται ότι ούτε ο στόχος αυτός επιτεύχθηκε, αφού η Magdalena Andersson, υπουργός Οικονομικών της Σουηδίας, δήλωσε ότι υπάρχει μεγάλη οικονομική επιβάρυνση της χώρας, και αναμένεται μείωση του ΑΕΠ κατά 10% και αύξηση της ανεργίας στο 13.5% (από 6.8% το 2019). Η επιδείνωση της οικονομίας της Σουηδίας είναι παρόμοια με της υπόλοιπης Ευρώπης, και μάλιστα κατά τι μεγαλύτερη σε σύγκριση με τις γειτονικές Σκανδιναβικές χώρες που εφάρμοσαν lock down. Αυτό, προφανώς οφείλεται στο ότι η οικονομία σήμερα είναι παγκοσμιοποιημένη, και δεν μπορεί να υπάρχουν νησίδες οικονομικής ανάπτυξης μέσα σε συνθήκες παγκόσμιας ύφεσης, όπως διατείνονταν μερικοί αφελείς ή κακόβουλοι συμπατριώτες μας, που επιχειρηματολογούσαν κατά του lock down στη χώρα μας για λόγους οικονομίας!
Πολλοί υποστηρικτές του Σουηδικού μοντέλου λένε ότι η πανδημία δεν τελείωσε ακόμη, και ότι στο τέλος θα κριθούν όλα, αφού η Σουηδία μπορεί τελικά, να έχει καλύτερα αποτελέσματα. Η σημερινή εμπειρία δείχνει ότι σε όλη την Ευρώπη υπάρχει ύφεση της πανδημίας, τα νέα κρούσματα και οι θάνατοι ελαττώνονται, και οι επιδημιολογικές καμπύλες βρίσκονται στο κατιόν σκέλος σε όλες σχεδόν τις χώρες. Επομένως, έχει αντιμετωπισθεί το πρώτο κύμα, και σύμφωνα με αυτό κρίνονται όλοι. Αν αργότερα υπάρξει δεύτερο κύμα, που μπορεί να είναι και μεγαλύτερο (ουδείς ακόμη γνωρίζει), πάλι ξεκινάμε όλοι από το μηδέν και η κρίση θα γίνει μετά. Η Σουηδία μπορεί στο μέλλον να τα πάει καλύτερα, ιδίως αν πάρει κάποια μέτρα, έχει όλες τις προϋποθέσεις για αυτό: αραιοκατοικημένη, απομονωμένη, μικρές πόλεις, χαμηλή κοινωνικότητα (52% single-person households). Οι χιλιάδες ζωές όμως που χάθηκαν δεν γυρίζουν πίσω, και θα παραμείνει σαν παράδειγμα αποτυχημένης διαχείρισης της πανδημίας.
H εφαρμογή του Σουηδικού μοντέλου στη χώρα μας, με τα γνωστά δημογραφικά χαρακτηριστικά της και την κακή κατάσταση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, θα ήταν καταστροφική. Τα θύματα του κορωνοϊού, αντί των σημερινών 180, θα ήταν πολλαπλάσια των 5.000 θυμάτων των Σουηδών! Είναι ευκαιρία όμως, να δούμε την διαφορά νοοτροπίας και ψυχοσύνθεσης των δύο λαών.
• Οι Σουηδοί περιέβαλαν με εμπιστοσύνη τον επικεφαλής επιδημιολόγο τους Tegnell, μερικοί μάλιστα έφτασαν σε επίπεδο προσωπολατρείας, κάνοντας τατουάζ στο σώμα τους με το πρόσωπό του! Οι Σουηδοί ενθουσιάστηκαν για την παγκόσμια πρωτοτυπία της χώρας τους, νιώθοντας ένα αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας. Μετά την παταγώδη αποτυχία του Tegnell (που και ο ίδιος εν μέρει παραδέχθηκε), όχι μόνο δεν τον αμφισβήτησαν, αλλά εξακολουθούν να τον υποστηρίζουν και παραμένει πολύ ψηλά σε δημοφιλία, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.
• Οι Έλληνες λάτρεψαν τον Τσιόδρα, και συνήθισαν να τον παρακολουθούν με σχεδόν θρησκευτική ευλάβεια κατά την καθημερινή απογευματινή ενημέρωση για την εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα μας. Σήμερα, αφού η χώρα μας πέρασε με μόνο 180 νεκρούς υποδειγματικά το πρώτο κύμα, άρχισε η αποδόμηση του Τσιόδρα, το συνεχές βρίσιμο και η λοιδωρία του που συναντούμε καθημερινά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και στην TV και τον τύπο, από μερικούς αριβίστες δημοσιογράφους. Δυστυχώς, ο λαός μας χαρακτηρίζεται από μερικά μεγάλα προτερήματα, αλλά και αρκετά σημαντικά ελαττώματα. Εμείς εξοστρακίσαμε τον Αριστείδη, εξαναγκάσαμε τον Θεμιστοκλή να καταφύγει στους Πέρσες, δώσαμε στον Σωκράτη το κώνειο. Δολοφονήσαμε τον Καποδίστρια και φυλακίσαμε τον Κολοκοτρώνη, στη νεώτερη Ελληνική Ιστορία. Είμαστε ικανοί για τα καλύτερα, αλλά και για τα χειρότερα.
Η Σουηδία είναι μια προηγμένη χώρα και είναι βέβαιο ότι θα καταπολεμήσει, αργά ή γρήγορα, την πανδημία, ενώ η οικονομία της θα αποκατασταθεί. Αυτό όμως που δύσκολα θα μπορέσει να επανορθώσει, είναι η μεταστροφή της εικόνας της στην παγκόσμια κοινωνική συνείδηση, από ένα πρότυπο κοινωνικού κράτους που πάντοτε υπερασπιζόταν τους αδύνατους και τους κατατρεγμένους, σε ένα κράτος που εκτέλεσε ψυχρά πειράματα Ευγονικής, θυμίζοντας θλιβερές περιόδους της Ανθρώπινης Ιστορίας.