Ο Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί μια σοβαρή, αλλά πλήρως αντιμετωπίσιμη χρόνια νόσο, που μπορεί όμως να προκαλέσει, εάν δεν προληφθεί ή δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα, επικίνδυνες για τη ζωή επιπλοκές, όπως καρδιαγγειακή νόσο, νεφρική νόσο, απώλεια οράσεως, ακρωτηριασμούς, απώλεια της ζωής.
Από το 1945, έχει διαπιστωθεί πως η συχνότητα του διαβήτη διπλασιάζεται περίπου κάθε 20 έτη. Το 1994 ο παγκόσμιος αριθμός ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη ήταν περίπου 99 εκατομμύρια (1,8% του πληθυσμού), ενώ το 2000 ο εκτιμώμενος αριθμός των διαβητικών διεθνώς άγγιζε τα 151 εκατομμύρια. Κατά το έτος 2015 ο αριθμός αυτός έφτασε τα 415 εκατομμύρια, ενώ ακόμη πιο απαισιόδοξη είναι η πρόβλεψη για το μέλλον με μια εκτιμώμενη επίπτωση για το 2040 που αγγίζει τα 642 εκατομμύρια ασθενείς παγκοσμίως.
Έχει επίσης υπολογιστεί πως η συχνότητα εμφάνισης του Σακχαρώδη Διαβήτη για το έτος 2015 ήταν 1 διαβητικός στα 11 άτομα του γενικού πληθυσμού, ενώ αναμένεται να παρουσιάσει αύξηση έως το έτος 2040 και να γίνει 1 διαβητικός στα 10 άτομα του γενικού πληθυσμού.
Η Διεθνής Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF – International Diabetes Federation), υπολόγισε πως το έτος 2015, πέντε εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχασαν τη ζωή τους λόγω του Σακχαρώδη Διαβήτη, ενώ έχει επίσης υπολογιστεί πως κάθε 6 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος χάνει τη ζωή του από το Σακχαρώδη Διαβήτη και τις επιπλοκές του.
Αξίζει να σημειωθεί, πως περίπου το 12% της παγκόσμιας ετήσιας δαπάνης για την υγεία, ξοδεύετε για τη θεραπεία, αντιμετώπιση και διαχείριση του Σακχαρώδη Διαβήτη (περίπου 673 δισεκατομμύρια δολλάρια).
Δυστυχώς, η «επιδημία» διαβήτη εμφανίζεται και στην Ελλάδα και φαίνεται πως το πρόβλημα θα γίνεται συνεχώς και οξύτερο. Συγκεκριμένα, η Διεθνής Ομοσπονδία για το Διαβήτη υπολογίζει πως στη Χώρα μας πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη περίπου 608.000 άτομα, με έντονα αυξητική τάση του αριθμού αυτού, ενώ περίπου 229.000 δεν το γνωρίζουν ακόμη (δεν έχουν ακόμη διεγνωσθή). Με απλά λόγια, ένας πολύ μεγάλος αριθμός ανθρώπων κινδυνεύουν, από μια πολύ καλά αντιμετωπίσιμη και διαχειρίσιμη νόσο, χωρίς να το γνωρίζουν, διότι δεν έχουν εξεταστεί από κατάλληλα εκπαιδευμένο γιατρό, δεν έχουν κάνει τον απαραίτητο κλινικοεργαστηριακό έλεγχο και δεν έχουν λάβει κατάλληλη ενημέρωση, οδηγίες και θεραπεία, ώστε να αποφευχθεί η εκδήλωση των επικίνδυνων επιπλοκών του Σακχαρώδη Διαβήτη.
Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί και να γίνει κατανοητό από όλους, πως εάν δεν γίνει έγκαιρη διάγνωση, κατάλληλη ενημέρωση και εκπαίδευση των πασχόντων, σωστή ιατρική διαχείριση από ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό, ορθή θεραπεία και ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη, οι ασθενείς θα παρουσιάσουν σταδιακά σοβαρές επιπλοκές (σοβαρά προβλήματα στην καρδιά, τα αγγεία, τα νεφρά, τα μάτια και τα νεύρα).
Βάση μελετών, 50% των ασθενών με διαβήτη πεθαίνουν από καρδιαγγειακά νοσήματα (κυρίως εμφράγματα και εγκεφαλικά) και 10-20% των ασθενών με διαβήτη πεθαίνουν από νεφρική ανεπάρκεια. Μετά από 15 έτη διαβήτη, περίπου 2% των ασθενών χάνουν την όραση τους και περίπου 10% εκδηλώνουν σοβαρές διαταραχές στην όραση τους. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αποτελεί λοιπόν σημαντική αιτία τύφλωσης. Η βλάβη στα νεύρα (διαβητική νευροπάθεια) επηρεάζει τελικά περίπου το 50% των ασθενών με διαβήτη. Σε συνδυασμό με την μειωμένη παροχή αίματος στα κάτω άκρα λόγω περιφερικής αγγειοπάθειας, η νευροπάθεια αυξάνει την πιθανότητα για εμφάνιση ελκών στα κάτω άκρα και τελικά ακρωτηριασμών.
Ο συνολικός κίνδυνος θανάτου μεταξύ των ανθρώπων που πάσχουν από ΣΔ, υπολογίζεται τουλάχιστον διπλάσιος σε σχέση με εκείνους που δεν πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη. Ο διαβήτης αποτελεί, λοιπόν, μια ραγδαία αυξανόμενη και σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία. Η επιβάρυνση σε ανθρώπινο δυναμικό, ζωές και παγκόσμια οικονομία είναι τεράστια. Μπροστά σε αυτά τα δεδομένα, η πρόληψη, η σωστή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών και η ορθή ιατρική αντιμετώπιση και θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών από τον κατάλληλα εκπαιδευμένο γιατρό γίνεται όλο και πιο αναγκαία.
Γράφουν οι:
Μαρία Β. Μπαλογιάννη, Ειδικός Παθολόγος, Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη στο Διαβητολογικό Κέντρο της Α’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Λαϊκό Νοσοκομείο.
Δρ. Κωνσταντίνος Γ. Κρητικός, Επιμελητής Α’ Παθολογίας, Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Μετεκπαιδευθείς στο Σακχαρώδη Διαβήτη στο Διαβητολογικό Κέντρο της Α’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Λαϊκό Νοσοκομείο, SCOPE Certified, Reader at Oxford University Press, United Kingdom.
Βιβλιογραφια
1. World Health Organization (WHO) Diabetes. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs312/en/
2. International Diabetes Federation (IDF) Diabetes Atlas. 2015. http://www.diabetesatlas.org/
3. Barnett T. The insulin treatment of diabetes. A practical guide. 6-9.1998.
4. McArthy et al. Leverkusen. Bayer. 1-46. 1994
5. King P. UKPDS. Br J Clin Pharmacol, 1999
6. Mokdad AH et al. JAMA 2003;289:76.