Με φόντο τις επιθέσεις του αναπληρωτή υπουργού Υγείας κ. Παύλου Πολάκη κατά παντός ομιλητή απο την αντιπολίτευση αλλά και του Πρωθυπουργού που πήρε τη σκυτάλη της κόντρας για την… κόντρα χωρίς ουσιαστικά επιχειρήματα, κατά του προέδρου της ΝΔ κυρίου Κυριάκου Μητσοτάκη, ψηφίστηκε χθες στη Βουλή, προτελευταία ημέρα πριν το θερινό κλείσιμό της, ο νόμος για την περίφημη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ).
Το στοίχημα για την υλοποίηση της ΠΦΥ («μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στον χώρο της υγείας από τη δημιουργία του ΕΣΥ τη δεκαετία του 1980» χαρακτηρίστηκε από τον κ. Αλέξη Τσίπρα,«πρόχειρη, ανεδαφική και φαραωνική παρέμβαση που απογειώνει τον κρατισμό» ανταπάντησε ο κ. Μητσοτάκης) μπαίνει εν μέσω της θερινής ραστώνης, με την ηγεσία του υπουργείου Υγείας να ακυρώνει τον εαυτό της και τις εξαγγελίες της για δημιουργία 60 Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤΟΜΥ) μέχρι τον… περασμένο Ιούνιο.
Η πιλοτική δημιουργία των πρώτων ΤΟΜΥ γίνεται δημιουργία 239 ΤΟΜΥ σε 65 σημεία της χώρας με ανοιχτή ημερομηνία και χωρίς φυσικά να υπάρχει σοβαρή εκτίμηση ότι θα υλοποιηθεί μέχρι το τέλος του έτους. Είναι ενδεικτικό, ότι χθες κι ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η συζήτηση στην Ολομέλεια, αναρτήθηκε στη Διαύγεια και η προκήρυξη για την πρόσληψη 3.000 επαγγελματιών υγείας (γιατρών, επισκεπτών υγείας) με διετείς συμβάσεις έργου, για τη στελέχωση των ΤΟΜΥ. Η προκήρυξη ορίζει πως οι αιτήσεις των ενδιαφερομένων θα γίνονται ηλεκτρονικά στο ΑΣΕΠ από τις 8 ως και τις 25 Αυγούστου.
Οι 3.000 προσλήψεις, που στην πραγματικότητα είναι συμβάσεις διετίας και χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ, χρησιμοποιήθηκαν βεβαίως από τον Πρωθυπουργό, ο οποίος στην ομιλία του χρησιμοποίησε το γνωστό… αφήγημα για τις προσλήψεις στην Υγεία, βαφτίζοντας προσλήψεις τις συμβάσεις επικουρικών γιατρών ή για τους 12μηνίτες του ΟΑΕΔστα νοσοκομεία. «Εχουν τοποθετηθεί 9.000 εργαζομενοι στην Υγεία, και αναμένονται αλλοι τόσοι» είπε χαρακτηριστικά, με τους βουλευτές της αντιπολίτευσης να ανταπαντουν ότι ουσιαστικά δημιουργείται ένας κομματικός στρατός, που έχει ελάχιστη σχέση με τις ανάγκες της Υγείας.
Το σχέδιο της κυβέρνησης πάσχει και στο θέμα της χρηματοδότησης, καθώς αυτή είναι εξασφαλισμένη για τα πρώτα τέσσερα χρόνια μέσω ΕΣΠΑ. Για εφέτος έχει εγκριθεί το πόσό των 74 εκατ. ευρώ. Στη Βουλή εκφράστηκε η έντονη ανησυχία ότι δεν αποκλείεται οι περίφημες ΤΟΜΥ να μετατραπούν, εάν κι εφόσον δημιουργηθούν, σε πρόγραμμα τύπου «Βοήθεια στο Σπίτι» που ξεκίνησε με χρήματα ΕΣΠΑ και μετά αφέθηκε εντελώς. Η χρηματοδότηση των ΤΟΜΥ, έστω των 239 που σχεδιάζει να λειτουργήσει η ηγεσία του υπουργείου Υγείας, από εθνικούς πόρους μετά την τετραετία του ΕΣΠΑ μόνο μειδίαμα προκαλεί επι του παρόντος…
Με το νέο σύστημα ΠΦΥ αξιοποιούνται κάποιες υπάρχουσες δομές Υγείας, δηλαδή Κέντρα Υγείας και Πολυδύναμα Περιφερειακά Ιατρεία, αλλά το σύστημα δεν βασίστηκε σε αυτά. Οι βουλευτές της αντιπολίτευσης υπογράμμισαν ότι μια λύση ενίσχυσης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας θα ήταν η ενίσχυση των υπαρχουσών δομών με προσωπικό και εξοπλισμό.
Ανοιχτό είναι το ζήτημα και της κτιριακής υποδομής των ΤΟΜΥ. Περίπου 70 κτίρια έχουν εξασφαλιστεί μέσω συνεργασίας με τους δήμους για να στεγάσουν τις ΤΟΜΥ. Οι υπόλοιπες 170 δομές είναι στον… αέρα. Ενδεικτικό της κατάστασης αναφορικά με την αναζήτηση κτηρίων είναι ότι στην Κρήτη επιλέχθηκε χώρος για να λειτουργήσει ΤΟΜΥ μέσα σε Θεραπευτήριο Χρόνιων Παθήσεων, προκαλώντας αντιδράσεις των εργαζομένων.
Με το νέο σύστημα, αν κι όποτε τεθεί σε λειτουργία, περιορίζεται η ελεύθερη επιλογή γιατρού. Εισάγεται ένα σύστημα παραπομπών για τους ασθενείς, το λεγόμενο gatekeeping, σύμφωνα με το οποίο οι πολίτες θα εγγράφονται σε οικογενειακό γιατρό, ο οποίος θα ορίζει εάν και ποιον ειδικευμένο γιατρό χρειάζεται να επισκεφτούν στη συνέχεια. Ακυρώνεται ουσιαστικά η ελεύθερη επιλογή γιατρού από τους πολίτες, οι οποίοι δεν θα μπορούν να επισκεφθούν στο πλαίσιο του δημοσίου συστήματος υγείας εξειδικευμένο γιατρό -εκτός εαν πηγαίνουν ιδιωτικώς και πληρώνουν- εάν δεν δίνει το πράσινο φως ο οικογενειακός γιατρός.
Ήδη οι σύλλογοι ασθενών, όπως οι χρονίως πάσχοντες από σοβαρά νοσήματα και οι οικολογικοί ασθενείς έχουν διαμαρτυρηθεί για τον «αποκλεισμό» τους όπως τον χαρακτηρίζουν από τις υπηρεσίες υγείας που έχουν ανάγκη. Αλλά και οι χιλιάδες εξειδικευμένοι γιατροί έχουν διαμαρτυρηθεί για τον τρόπο που τους αντιμετωπίζει η κυβέρνηση.
Τι ισχύει σήμερα
Όποιος αντιμετωπίζει πρόβλημα υγείας, μπορεί να απευθυνθεί σε συμβεβλημένο ιδιώτη γιατρό με τον ΕΟΠΥΥ ή σε Κέντρο Υγείας ή ιατρείο του Περιφερειακού Εθνικού Δικτύου Υγείας (ΠΕΔΥ).
Οι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ γιατροί εξετάζουν δωρεάν και παραπέμπουν για εξετάσεις ή χορηγούν φάρμακα μέσω του ειδικού συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης του Οργανισμού.
Δικαίωμα χορήγησης συνταγής και παραπομπής για εξέταση έχουν και μη συμβεβλημένοι γιατροί, αλλά έναντι αμοιβής.
Για χρόνια ή πιο εξειδικευμένα περιστατικά, λειτουργούν δωρεάν τα τακτικά εξωτερικά ιατρεία δημόσιων νοσοκομείων ή τα απογευματινά ιατρεία νοσοκομείου έναντι αμοιβής.
Σε περίπτωση που πρόκειται για επείγον περιστατικό, ο πολίτης καλεί το ΕΚΑΒ και διακομίζεται με ασθενοφόρο σε δημόσιο νοσοκομείο. Η έννοια του επείγοντος βεβαίως έχει «ξεχειλώσει» κι αυτό αποτελεί μια κατά κοινή ομολογία παθογένεια του ΕΣΥ σήμερα. Στα επείγοντα του ΕΣΥ πηγαίνουν εκατοντάδες ασθενείς σε κάθε εφημερία νοσοκομείου οι οποίοι στην πραγματικότητα δεν έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας που να απαιτεί αντιμετώπιση από νοσοκομείο, κι αυτό λόγω της έλλειψης δομών ΠΦΥ που να καλύπτουν προβλήματα υγείας ήπιας και μέτριας δυσκολίας.
Τι αλλάζει
Στις 239 Τοπικές Ομάδες Υγείας (ΤΟΜΥ) θα παρέχεται πρωτοβάθμια φροντίδα σε επίπεδο γειτονιάς (προαγωγή, πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία).
Σε αυτές, θα υπάρχουν «οικογενειακοί γιατροί», κυρίως παθολόγοι, γενικοί γιατροί και παιδίατροι, οι οποίοι θα παρέχουν υπηρεσίες όπως και οι συνάδελφοί τους που είναι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ. Εκτιμάται πως κάθε οικογενειακός γιατρός θα καλύπτει πληθυσμό 2.000 ενηλίκων και ο οικογενειακός παιδίατρος 1.500 παιδιών.
Οι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ γιατροί θα έχουν ελάχιστο ωράριο απασχόλησης ανά ηµέρα και ανά εβδοµάδα. Θα αµείβονται κατά κεφαλή για τον πληθυσµό ευθύνης τους βάσει συντελεστή ηλικιακής οµάδας.
Όλοι οι πολίτες θα εγγραφούν σε οικογενειακό γιατρό της επιλογής τους, αλλά στην περιοχή τους. Ο οικογενειακός γιατρός θα διατηρεί το ιστορικό κάθε πολίτη και θα είναι αυτός που θα τον παραπέμπει στη δευτεροβάθμια ή την τριτοβάθμια φροντίδα. Θα αποτελεί το ιατρείο του οικογενειακού γιατρού το πρώτο «σηµείο εισόδου» του πολίτη στο σύστημα Υγείας. Η παραποµπή από τον οικογενειακό ιατρό θα είναι αναγκαία προϋπόθεση για την πρόσβαση στα Κέντρα Υγείας και τα δημόσια νοσοκομεία εκτός εάν πρόκειται για έκτακτα και επείγοντα περιστατικά.