Η Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης γιορτάζεται στις 13 Οκτωβρίου και είναι αφιερωμένη σε μία «παρεξηγημένη» ως προς την σοβαρότητά της νόσο την θρόμβωση, και στις σοβαρές επιπτώσεις υγείας που μπορεί να μας προκαλέσει, όταν δεν υπάρχει η κατάλληλη πληροφόρηση και αγνοήσουμε τα συμπτώματα που υποδεικνύουν την εμφάνισή της.
Η Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης έχει σαν στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού για την νόσο και τις επιπτώσεις της, με την πραγματοποίηση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που απευθύνονται στο κοινό και στους Επαγγελματίες Υγείας.
Ο πυρήνας της Παγκόσμιας Ημέρας Θρόμβωσης αποτελείται από επιστημονικές/ιατρικές εταιρείες, συλλόγους ασθενών κ.α. , που προσπαθούν:
Να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση του κοινού και των επαγγελματιών υγείας σχετικά με την σοβαρότητα της νόσου και τους κινδύνους που ενέχει για την υγεία μας.
Να μειώσουν τον αριθμό των περιπτώσεων που δεν γίνεται διάγνωση της νόσου
Να προωθήσουν την πρόληψη με την βοήθεια διαγνωστικών εξετάσεων
Να παροτρύνουν τους φορείς υγείας να εφαρμόσουν στρατηγικές για την εξασφάλιση «βέλτιστων πρακτικών» για την πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία
Να συμμετέχουν στην ανεύρεση πόρων για την υποστήριξη του κινήματος και των κλινικών ερευνών που θα συντελέσουν στην μείωση των αρνητικών επιπτώσεων που επιφέρει η νόσος στην υγεία.
Συμπερασματικά δηλαδή να σώσουν ζωές
Η προβολή της Παγκόσμιας Ημέρας Θρόμβωσης αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για ενημέρωση κοινού και των επαγγελματιών υγείας καθώς και την ανάπτυξη πολύπλευρης δράσης για την καταπολέμηση της νόσου.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΘΡΟΜΒΩΣΗ;
Θρόμβωση είναι ο σχηματισμός ενός θρόμβου αίματος μέσα σ ένα αγγείο (αρτηρία ή φλέβα) ο οποίος εμποδίζει την κυκλοφορία/ροή του αίματος.
Στην θρόμβωση οφείλονται κυρίως οι τρεις πρώτες καρδιαγγειακές αιτίες θανάτου παγκοσμίως: η καρδιακή προσβολή/οξύ καρδιακό έμφραγμα, το εγκεφαλικό επεισόδιο και η φλεβική θρομβοεμβολική Νόσος (VTE) – ένας θρόμβος αίματος στη φλέβα του ποδιού, που μπορεί να φύγει και να καταλήξει στον πνεύμονα. Στην εποχή μας, ενώ η πλειοψηφία των ανθρώπων είναι ενημερωμένη για την καρδιακή προσβολή και το εγκεφαλικό επεισόδιο, πολύ μικρότερος αριθμός ατόμων γνωρίζει για την φλεβική θρομβοεμβολική νόσο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας έχει θέσει σαν παγκόσμιο στόχο της, την μείωση των πρόωρων θανάτων από μη μολυσματικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων, κατά 25 % μέχρι το 2025. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, θα πρέπει να μειωθεί η θρόμβωση, γεγονός που απαιτεί ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, της ιατρικής κοινότητας και των αρχών.
ΕΝ ΤΩ ΒΑΘΕΙ ΦΛΕΒΙΚΗ ΘΡΟΜΒΩΣΗ + ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΕΜΒΟΛΗ = ΦΛΕΒΙΚΗ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ. ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ;
Η δημιουργία θρόμβου αίματος σε μια εσωτερική φλέβα (κυρίως στο πόδι) ονομάζεται «Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση». Όταν ο θρόμβος αποσπασθεί από τις φλέβες και με την κυκλοφορία του αίματος φτάσει στους πνεύμονες, και εγκατασταθεί σε κάποιο σημείο της πνευμονικής αρτηρίας (με αποτέλεσμα να διακοπεί η ροή του αίματος από εκείνο το σημείο και μετά) ονομάζεται πνευμονική εμβολή.
Αυτή είναι μια δυνητικά απειλητική κατάσταση για τη ζωή και χρειάζεται άμεση ιατρική φροντίδα.
Μαζί, η Εν τω βάθει Φλεβική Θρόμβωση και η Πνευμονική Εμβολή αποτελούν την Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσο ή Φλεβική Θρομβοεμβολή. Μια εξαιρετικά συχνή, δυνητικά θανατηφόρα, ασθένεια με σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα, η οποία αποτελεί την τρίτη αιτία καρδιαγγειακών θανάτων παγκόσμια.
Πολύ μικρός αριθμός ατόμων γνωρίζουν για την Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσο και τους κινδύνους που ενέχει για την ζωή μας και πολλοί γιατροί δεν αναγνωρίζουν τα συμπτώματά της έγκαιρα ώστε να μπορεί να προληφθεί ή θεραπευτεί σωστά. Έτσι, πάρα πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν ενώ η νοσηρότητα και η θνησιμότητα θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί.
Η Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσος εάν και αποτελεί μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας, παραμένει υποεκτιμημένη τόσο από την ιατρική κοινότητα όσο και από τις Αρχές Δημόσιας Υγείας. Ο κυριότερος λόγος για αυτό είναι η δυσκολία διάγνωσης καθώς δεν έχει τυπικά συμπτώματα.
Για αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η διαρκής ενημέρωση των ιατρών και των πολιτών και ιδιαίτερα εκείνων που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Στην Ευρώπη, 650.000 ασθενείς πάσχουν ετησίως από φλεβική θρόμβωση και 430.000 ασθενείς από πνευμονική εμβολή ενώ κάθε χρόνο πεθαίνουν 500.000 Ευρωπαίοι και 50.000 Έλληνες. Ο αριθμός αυτός είναι υπερδιπλάσιος του ετήσιου αριθμού θανάτων που προκαλούν αθροιστικά ο καρκίνος του μαστού (86.831), τα τροχαία ατυχήματα (53.599) και το AIDS (5.860).
Για να μειώσετε τον κίνδυνο, ακολουθήστε τα παρακάτω βασικά βήματα:
Μάθετε περισσότερα σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου, που μπορεί να επηρεάσουν οποιονδήποτε σε οποιαδήποτε ηλικία.
Γνωρίστε και αναγνωρίστε τα συμπτώματα.
Να ενεργείτε προληπτικά και να μη διστάζετε να ρωτάτε και να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ;
Είναι βασικό να γνωρίζουμε τα συμπτώματα της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης και της πνευμονικής εμβολής
Συμπτώματα εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης
Εάν ένας θρόμβος αίματος δημιουργηθεί σε ένα από τα πόδια σας, τα συμπτώματα στον πληγέν πόδι μπορεί να περιλαμβάνουν:
Πόνο
Ερυθρότητα
Ευαισθησία και οίδημα (πρήξιμο) στα κάτω άκρα
Συμπτώματα Πνευμονικής Εμβολής
Εάν ο θρόμβος αίματος αποσπασθεί από τις φλέβες και με την κυκλοφορία του αίματος φτάσει στους πνεύμονες, και εγκατασταθεί σε κάποιο σημείο της πνευμονικής αρτηρίας δηλ. Έχουμε πνευμονική εμβολή, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
Δυνατό πόνο στο στήθος
Δυσκολία στην αναπνοή
Έντονο βήχα
Ταχύπνοια
Ταχυκαρδία και απώλεια συνείδησης
Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να οφείλονται και σε άλλες νόσους αλλά εάν έχετε συνδυασμό επιβαρυντικών παραγόντων μπορεί να είναι συμπτώματα πνευμονικής εμβολής.
Υπάρχουν τρόποι και ενέργειες για να μειώσετε τον κίνδυνο δημιουργίας θρόμβου αίματος στα πόδια ή στους πνεύμονες
ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ;
Ένας θρόμβος αίματος στο πόδι και στους πνεύμονες μπορεί να συμβεί στον οποιονδήποτε και σε οποιαδήποτε ηλικία. Τις περισσότερες φορές, η θρόμβωση είναι ασυμπτωματική δηλ, δεν υπάρχουν προειδοποιητικά σημάδια ή συμπτώματα. Γι ‘αυτό, είναι σημαντικό για όλους να γνωρίζουν όχι μόνο τους παράγοντες κινδύνου και τα συμπτώματα αλλά και εκείνα τα γεγονότα ή τις καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν τον σχηματισμό ενός θρόμβου αίματος, δηλ. θρόμβωση.
Τρεις είναι οι βασικοί παράγοντες κινδύνου για τη δημιουργία θρόμβωσης
1. Η νοσηλεία/παραμονή στο νοσοκομείο για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι η αιτία για περισσότερο από τα 2/3 όλων των περιπτώσεων σχηματισμού θρόμβων αίματος στο πόδι. Αποτελεί συχνή και ύπουλη αιτία θανάτου στους νοσηλευόμενους ασθενείς, η οποία όμως μπορεί να προληφθεί σε μεγάλο ποσοστό.
2. Η χειρουργική επέμβαση, ιδιαίτερα του ισχίου και του γόνατος, και η χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση του καρκίνου, εκθέτουν έναν ασθενή σε μεγαλύτερο κίνδυνο.
3. Η ακινησία για μεγάλο χρονικό διάστημα, π.χ. η παραμονή στο κρεβάτι για ανάρρωση μετά από κάποια ασθένεια ή ατύχημα. Επιπλέον, τα πολύωρα αεροπορικά ταξίδια με ακινησία για πολλή ώρα στην ίδια θέση αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο.
Για τις γυναίκες, αυξημένος κίνδυνος θρόμβωσης υπάρχει:
1. Oταν λαμβάνουν οιστρογόνα φάρμακα, όπως από του στόματος αντισυλληπτικά και ακολουθούν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης
2. Kατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή όταν έχουν πρόσφατα γεννήσει, Iδίως, εφόσον υπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου
Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου που δεν μπορεί να ελεγχθούν, όπως:
Η μεγαλύτερη ηλικία:- Ένας 80χρονος έχει πέντε έως έξι φορές μεγαλύτερο κίνδυνο από ότι ένα 40χρονος
Οικογενειακό ιστορικό: Αν κάποιος στην οικογένεια είχε θρόμβωση, τότε ο κίνδυνος αυξάνεται και γίνεται ακόμη μεγαλύτερος εάν συνυπάρχει ένας από τους βασικούς επιβαρυντικούς παράγοντες (μακρόχρονη παραμονή στο νοσοκομεία, ακινησία και χειρουργική επέμβαση).
Τέλος, παράγοντας κινδύνου είναι και η παχυσαρκία. Μελέτες δείχνουν ότι οι παχύσαρκοι (με ΒΜΙ> 30) έχουν 2 με 3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο φλεβικής θρομβοεμβολής σε σύγκριση με μη-παχύσαρκα άτομα. Με δεδομένο ότι στην εποχή μας, η παχυσαρκία είναι παγκόσμια επιδημία, θεωρείται ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου που είναι συχνά αναπόφευκτη.
Eάν ανήκετε στις ομάδες υψηλού κινδύνου, φροντίστε να έχετε πλήρως κατανοήσει τι πρέπει να κάνετε και μην διστάσετε να ρωτήσετε τον γιατρό σας ή και άλλους επαγγελματίες υγείας.
Τώρα που γνωρίζετε τους κινδύνους που εγκυμονεί η Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσος, μάθετε περισσότερα για τα συμπτώματα.