Με την έξαρση των επιβεβαiωμένων θετικών στον ιό και των θανάτων το τελευταίο διάστημα, συμπεριλαμβανομένων και των θανάτων νεότερων ατόμων, είναι αναμενόμενο να υπάρχει τεράστια ανησυχία σε όλους τους πολίτες για το θέμα της θνητότητας από τον ιό.
Κάποιοι πιστεύουν ότι τελικά ο ιός σκοτώνει πολύ περισσότερο και πολύ νεότερους απ’όσο νομίζαμε ή απ’όσο γράφουν επιστήμονες που δημοσιεύουν τις εκτιμήσεις τους (και που έχουν κατά καιρούς κατηγορηθεί γι’αυτό).
Υπενθυμίζω ότι η θνητότητα δεν καταγράφεται με απόλυτους αριθμούς θανάτων αλλά ως ποσοστό των θετικών στον ιό που πεθαίνουν. H πραγματική θνητότητα είναι το infection fatality rate, δηλαδή το ποσοστό θανάτων επί του συνόλου των προσβεβλημένων στον ιό. Επειδή δεν μαθαίνουμε ποτέ στην Ελλάδα τον πραγματικό αριθμό (δεν έχω υπόψιν μου δημοσιευμένη μελέτη αντισωμάτων σ
την Ελλάδα πέρα της μελέτης του ΕΚΠΑ με ανάλυση δειγμάτων τον Ιούνιο και τον Ιούλιο και μια προηγούμενη στο Eurosurveillance με δείγματα Μαρτίου και Απριλίου), μένουμε στη θνητότητα επί των επιβεβαιωμένων θετικών στον ιό, και κάνουμε μια υπόθεση για την πιθανή αναγωγή στους πραγματικά θετικούς.
Έκανα λοιπόν μια απλή καταγραφή της πορείας του case fatality rate σε 3 χρόνους. 17 Αυγούστου, 17 Οκτωβρίου και 17 Νοεμβρίου.
Όπως φαίνεται στην εικόνα, το CFR πέφτει συνεχώς σε όλες τις ηλικιακές ομάδες (εκτός από την ηλικιακή ομάδα 0-17 ετών όπου η θνητότητα παραμένει στο 0,00% από την αρχή της πανδημίας μέχρι σήμερα).
Σημειώνω ότι δεν έχουμε δει ακόμη τους θανάτους που οφείλονται στην πρόσφατη αύξηση της διασποράς, μιας και υπάρχει μια καθυστέρηση περίπου 20 ημερών από την διάγνωση μέχρι το θάνατο (για όσους καταλήξουν).
Δεν έχουμε λοιπόν να κάνουμε με πιο επιθετικό ιό που τώρα σκοτώνει περισσότερο ή σκοτώνει νεότερους. Αν λάβουμε υπόψη μας την υποεκτίμηση του πραγματικού αριθμού των θετικών στον ιό, τότε η θνητότητα (infection fatality rate) είναι μάλλον κάτω του 0,1% (κάτω από 1 στους 1000) στην ηλικιακή ομάδα 40-64 ετών και αρκετά κάτω από 0,01% (κάτω από 1 στους 10.000) στην ηλικιακή ομάδα 18-39 ετών. Οι ηλικιακές ομάδες περιλαμβάνουν τόσο τους υγειείς όσο και εκείνους που έχουν συνοσηρότητες.
Φυσικά έχουμε αύξηση του απόλυτου αριθμού θανάτων, διότι έχουμε μεγάλη διασπορά στην κοινότητα. Όπως έχω αναφέρει από την άνοιξη (τόσο σε γραπτά όσο και σε συνεντεύξεις), το πρόβλημα δεν είναι τόσο η θνητότητα και το πόσο θανατηφόρος είναι ο ιός αλλά το πόσο ταχεία μπορεί να γίνει η μετάδοση στην κοινότητα. Δεν θα εξετάσω τώρα τα αίτια γι’αυτό και τους τρόπους αντιμετώπισης, τα έχουμε πει κατά καιρούς και είναι άλλη συζήτηση.
Ψυχραιμία λοιπόν, και αποφυγή της εξάντλησης των νοσοκομείων και του προσωπικού του. Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας ΤΩΡΑ, για να σταματήσει το ντροπιαστικό φαινόμενο της αθρόας προσέλευσης στα εφημερεύοντα νοσοκομεία για διαγνωστικό έλεγχο, και για να γίνει έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση στο σπίτι σε όσους δεν χρήζουν νοσηλείας ή νοσοκομειακής εκτίμησης (η συντριπτική πλειοψηφία).
Τα υπόλοιπα θα τα πούμε σε επιστημονική δημοσίευση σε ξένο περιοδικό που έρχεται σύντομα.
Όσο για εκείνους που θα αντιτάξουν ότι εδώ πεθαίνει κόσμος και εμείς ασχολούμαστε με νούμερα, εκτιμήσεις και θεωρητικές συζητήσεις, έχω να πω τα εξής:
Το συναίσθημα είναι έμφυτη ανάγκη και αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης υπόστασης. Αλλά μια πανδημία αντιμετωπίζεται με την επιστήμη, δηλαδή με νούμερα, υπολογισμούς και αναλύσεις δεδομένων. Με τον ίδιο τρόπο, ένας ασθενής δεν αντιμετωπίζεται με το κλάμα και την στεναχώρια του συγγενή έξω από το δωμάτιο νοσηλείας (που είναι ανθρώπινο και αναμενόμενο) αλλά με τις ψύχραιμες επιστημονικές παρεμβάσεις των γιατρών και νοσηλευτών που τον περιθάλπουν. Λυπάμαι πολύ όταν βλέπω επιστήμονες να κάνουν επιστημονικές προσεγγίσεις για την πανδημία με βάση το συναίσθημα. Μόνο ζημιά προκαλούν και δεν προσφέρουν τίποτα στη διαχείριση της πανδημίας.