Η Νοσηλευτική και Μαιευτική επιστήμη συνίστανται σε επαγγέλματα με κοινωνική προσφορά, λειτουργήματα, που πραγματεύονται την προαγωγή και τη διασφάλιση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας όλων των ανθρώπων, καθώς και την πρόληψη και την αποκατάσταση της ασθένειας, δεδομένα που απαιτούν υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκή εκπαίδευση και άρτια επαγγελματική κατάρτιση. Βάσει των προσόντων τους, οι νοσηλευτές και μαίες αξιώνουν επαρκή και λειτουργική στελέχωση και σε πλαίσιο ίσης και δίκαιης μεταχείρισης σε σχέση με έτερους επιστημονικούς κλάδους,ένταξή τους στην πανεπιστημιακή δομή.
Οι νοσηλευτές και μαίες ως επιστήμονες υγείας.
Οι σύγχρονοι νοσηλευτές και μαίες, πτυχιούχοι επαγγελματίες υγείας, με πλήρη επίγνωση των μεταβαλλόμενων δεδομένων στον τομέα της υγείας καταβάλλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες απόκτησης, επέκτασης, διατήρησης καθώς κι επικαιροποίησης των γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων τους. Οι αέναες προσπάθειές τους αποσκοπούν στη βέλτιστου βαθμού ανταπόκριση στις τρέχουσες προκλήσεις της υγείας, που συμπεριλαμβάνουν τη διασφάλισητης ποιότητας,της ασφάλειαςκαι της ισότιμης πρόσβασης, στο αυστηρό πλαίσιο των υφιστάμενων δημοσιονομικών περικοπών.
Στην πλειονότητά τους οι νοσηλευτές και μαίες αφενός προβαίνουν σε μεταπτυχιακές σπουδές επιπέδου μάστερ, διάρκειας δύο χρόνων στις πλείστες των περιπτώσεων. Αφετέρου, διασφαλίζουν ειδικότητες ή/και εξειδικεύσεις μέσα από προγράμματα που διεξάγονται είτε από το Υπουργείο Υγείας ή από ακαδημαϊκούς φορείς, διάρκειας από ένα μέχρι και δύο χρόνια. Επιπρόσθετα, μια μεγάλη ομάδα μάχιμων νοσηλευτών και μαιών προχωρεί σε διδακτορικές σπουδές όχι μόνο για αξιοποίησή τους στον ακαδημαϊκό χώρο. Οι διδακτορικοί τίτλοι σπουδών στην υγεία αποδεικνύονται ιδιαίτερα επωφελείς στους κατόχους τους και στον κλινικό χώρο, δεδομένου ότι διευρύνουν περαιτέρω τον μαθησιακό ορίζοντα του κατόχου τους στο πεδίο του ενδιαφέροντός του.
Οι νοσηλευτές και μαίες ως εργαζόμενοι.
Οι σύγχρονοι νοσηλευτές και μαίες αποτελούν την πολυπληθέστερη ομάδα του ανθρώπινου δυναμικού της υγείας και συνεπώς τον κεντρικό πυλώνα για την επίτευξη της. Όπως έκαστος εργαζόμενος,έχουνκαθορισμένα και κατοχυρωμένα βασικά δικαιώματα που αφορούν στην υγεία και ασφάλεια στον χώρο εργασίας, στην ισότητα ευκαιριών, στην αποφυγή διακρίσεων, καθώς και σε όσα προνοεί το εργατικό δίκαιο, παραδείγματος χάριν στη διαβούλευση με τους εργαζομένους και στους όρους απασχόλησης.
Επί του παρόντος, οι νοσηλευτές και μαίες αντιμετωπίζουν μείζονος σημασίας θέματα που σχετίζονται με ποικίλου βαθμού αντίξοες εργασιακές συνθήκες, όπως της απουσίας σφαιρικής λειτουργικής υποδομής, της ένδειας υλικοτεχνικού εξοπλισμού, της υποστελέχωσης, καθώς και της αδυναμίας διατήρησης εγκαταστάσεων και υποδομών. Ως εκ της φύσεως των επαγγελμάτων, σε καθημερινή βάση υπερεκτίθενται σε επιβλαβές για την υγεία και ασφάλειά τους εργασιακό περιβάλλον, απόρροια της υπερέκθεσής τους σε παθογόνους μικροοργανισμούς, σε τοξικό φαρμακευτικό και ακτινοθεραπευτικό υλικό, σε στρεσογόνους παράγοντες όπως η ηχορύπανση, καθώς και σε αναστάτωση του κιρκάδιου ρυθμού με όλες τις βλαπτικές για την υγεία συνέπειες.
Η στάση της Πολιτείας
Είμαστε κοινωνοί και αποδέκτες μιας επιδεικτικής κώφευσης και αδιαφορίας των οργάνων της Πολιτείας στις υποδείξεις και υπαγορεύσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ),στα τεκμηριωμένα δεδομένα, καθώς και στις όποιες προσπάθειες για επίτευξη των διεθνώς συμφωνημένων αναπτυξιακών στόχων που σχετίζονται με την υγεία.
Αμέτρητα παραδείγματα καταδεικνύουν ότι τα δημόσια νοσηλευτήρια λειτουργούν ακρωτηριασμένα από όποια προϋπόθεση εύρυθμης λειτουργίας αξιώνει ο ΠΟΥ. Προϋποθέτει επαρκή στελέχωση από επαγγελματίες υγείας σε αριθμό, ειδικότητα και ικανότητες, ικανοποιητικές απολαβές ως κίνητρο εργασιακής υποκίνησης, υποστηρικτικό εργασιακό περιβάλλον, καθώς και μηχανισμούς για διασφάλιση της συνεργασίας ανάμεσα στους επαγγελματίες υγείας.
Η Πολιτεία και τα όργανά της επιδεικνύουν κατάφορη υποτίμηση και υποβίβαση της γνώσης, της προσφοράς και του έργου των νοσηλευτών και μαιών. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, δεν νοείται αφενός σχεδιασμός, ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικής για την υγεία, καθώς και προγραμματισμός του συστήματος υγείας χωρίς την ενεργό συμμετοχή εμπειρογνωμόνων της Νοσηλευτικής και Μαιευτικής. Αφετέρου, οι έκαστοι τοπικοί φορείς τους θα πρέπει να αποτελούν βασικό συνεργάτη του κράτους, προς ενίσχυση των εθνικών ή τοπικών νομοθεσιών και κανονιστικών διαδικασιών που διέπουν τα εν λόγω επαγγέλματα.
Επί του προκειμένου, απειλούνται αμφότερα τα δικαιώματά τους, τόσο τα εργασιακά, όσο και τα επαγγελματικά/ επιστημονικά. Αφενός, διασύρεται το επαγγελματικό κύρος και η επιστημονικότητά τους και αφετέρου, παραβιάζεται δυνητικά το δικαίωμά τους ως εργαζόμενοι για διαβούλευση, ισότητα σε ευκαιρίες, καθώς και αποφυγή διακρίσεων.
Έχουν διενεργηθεί από τους φορείς της Νοσηλευτικής και Μαιευτικής κατ’επανάληψη απέλπιδες και ατελέσφορες προσπάθειες, για δημοκρατικό και παραγωγικό διάλογομε τις πόρτες των οργάνων της Πολιτείας να είναι ερμητικά κλειστές. Συγχρόνως, οι νοσηλευτές και οι μαίες έχουν επιδείξει τη μέγιστη ανοχή και κατανόηση στις όποιες προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης, που ουδόλως εκτιμήθηκε από την Πολιτεία.
Οι προσβλητικές δηλώσεις κι ενέργειες ευλόγως, αποδίδονται σε επικοινωνιακά παιχνίδια στρέβλωσης της πραγματικής εικόνας των νοσηλευτηρίων, καθώς και των αιτημάτων των εργαζομένων, για επηρεασμό της κοινής γνώμης. Δημιουργούνται ερωτήματα για κηδεμονευόμενους και πολιτικές «διαίρει και βασίλευε» τόσο όσο μεταξύ των εργαζομένων, όσο και με έτερους επιστημονικούς κλάδους υγείας ή μη.
Συμπέρασμα
Οι νοσηλευτές και μαίες προσπαθούν να αντιπαρέλθουν της αδικίας, των δυνητικά διαπλεκόμενων συμφερόντων, των πολιτικών δημιουργίας εντυπωσιασμού, στρέβλωσης και διάσπασης. Διεκδικούναξιοπρεπώς τα δίκαια αιτήματά τους, έχοντας επιδείξει τη μέγιστη κατανόηση και ανοχή. Δεν μπορούν να αγνοήσουν εντούτοις, τους νόμους της κίνησης. Ο Τρίτος Νόμος του Νεύτωνα αναφέρει ότι για κάθε δράση μιας δύναμης, υπάρχει μια αντίθετη δύναμη αντίδρασης.
TΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΗ*
*BSc, MSc/MN, (c) PhD
RN, APN/ACNP, CCN, CCCN