Αποκαΐδια. Μυρωδιά καμένου. Τα απομεινάρια μεταλλικών κρεβατιών. Στόματα κλειστά… Είναι η θλιβερή εικόνα στον χώρο της τραγωδίας στο Δαφνί.
Ο κατεστραμμένος θάλαμος, όπου τρεις άνθρωποι κάηκαν ζωντανοί την προηγούμενη εβδομάδα. Η μαυρίλα παραπέμπει στην πορεία της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα και είναι απόλυτα συμβατή με τη διάθεση όλων…
Τα συνεργεία αγωνίζονται να ξανακάνουν τον χώρο λειτουργικό. Να σβήσουν τη μυρωδιά του θανάτου. Δεν μπορούν να κάνουν τίποτε για να λύσουν τα χρόνια προβλήματα του ψυχιατρείου και να αποτρέψουν μία νέα τραγωδία. Για να συμβεί αυτό, απαιτούνται πολύ περισσότερα και δεν αρκεί ένα φρεσκάρισμα στο χρώμα ή νέα κρεβάτια. Απαιτούνται -μεταξύ άλλων- ειδικά τμήματα για τη νοσηλεία και φύλαξη ασθενών με ποινική εμπλοκή (άρθρο 69), τα οποία δεν υπάρχουν πουθενά.
«Ο εν λόγω ασθενής θα διατελέσει δεύτερο έγκλημα εάν παραμείνει στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής (ΨΝΑ). Την ανωτέρω επιστημονική μου άποψη τη στηρίζω σε όλα τα βίαια γεγονότα, τα οποία έχει διαπράξει κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής. Είναι θέμα χρόνου το πότε θα τελεστεί η δεύτερη εγκληματική πράξη»…
Η αναφορά
Η προφητική αυτή αναφορά περιλαμβάνεται σε έγγραφο που είχε στείλει πριν από δύο χρόνια στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών η αναπληρώτρια διευθύντρια του τμήματος όπου νοσηλευόταν ο ασθενής που έβαλε τη φωτιά. Στο έγγραφο ανέφερε ότι «…ως κοινωνία είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι προκειμένου να αποφευχθεί ένα δεύτερο έγκλημα…» και ζητούσε να μεταφερθεί ο ασθενής στις ψυχιατρικές φυλακές Κορυδαλλού.
Ο ασθενής παρέμεινε τελικά στο «Δαφνί», όπου εξακολουθεί να βρίσκεται από τις αρχές της εβδομάδας. Χρειάστηκε μία ολιγοήμερη νοσηλεία του στο «Σωτηρία», εξαιτίας αναπνευστικών προβλημάτων που αντιμετώπισε από την πυρκαγιά.
Ο χειρισμός του παραμένει μία πρόκληση για το νοσηλευτικό προσωπικό. Είναι πολύ επιθετικός και ελάχιστοι νοσηλευτές μπορούν να τον προσεγγίσουν, χάρη στην ειδική σχέση που φροντίζουν να έχουν μαζί του.
Την ίδια πρόκληση αντιμετωπίζουν και με άλλους ασθενείς, όπως προκύπτει από άλλο έγγραφο ψυχιάτρων του ΨΝΑ. Αναφερόμενοι σε έναν επιθετικό πάσχοντα, επισημαίνουν: «…Η σημερινή ψυχιατρική του εικόνα παρουσιάζει επιδείνωση, με σχεδόν καθημερινά απρόβλεπτα επεισόδια βίαιης και επιθετικής συμπεριφοράς προς το προσωπικό της κλινικής και τους συνασθενείς του, τα οποία έχουν καταγραφεί λόγω παραληρητικών ιδεών δίωξης και αμείωτων ακουστικών ψευδαισθήσεων υβριστικού περιεχομένου.
Παρά τα διάφορα θεραπευτικά σχήματα που έχουν εφαρμοστεί καθ΄ όλη τη διάρκεια της νοσηλείας του, δεν αποδίδουν λόγω της ανθεκτικότητας της νόσου και επομένως δεν αναμένεται καμία περαιτέρω βελτίωση με την παραμονή του στο τμήμα οξέων περιστατικών.Οι υπόλοιποι ασθενείς και συγγενείς αυτών ζητούν καθημερινά να ενεργήσουμε για την επίλυση του προβλήματος, καθώς η επιθετική συμπεριφορά του συγκεκριμένου ασθενούς τους τρομοκρατεί και επιδρά αρνητικά στη θεραπεία και αποκατάσταση της ψυχικής τους υγείας. Παράλληλα, είναι εμφανής και αδιαμφισβήτητος ο κίνδυνος για τη σωματική τους ακεραιότητα…».
κλικ στην εικόνα
Στις μονοβάρδιες, τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα. Σύμφωνα με τους εργαζόμενους, το 2008 ένας νοσηλευτής πέθανε από έμφραγμα και τον βρήκαν νεκρό οι συνάδελφοί του το επόμενο πρωί στην καρέκλα του.
Ανάλογα προβλήματα υπάρχουν και στο «Δρομοκαΐτειο», το οποίο απέχει λίγα χιλιόμετρα από το «Δαφνί». Τα επεισόδια με επιθετικούς ασθενείς είναι και εκεί συχνά, με το ελάχιστο προσωπικό να μην είναι σε θέση να αντεπεξέλθει: «Πριν από λίγο καιρό, είχαμε έναν ασθενή ο οποίος έβαζε φωτιές στα τμήματα», μας λέει ο Μιχάλης Γιαννάκος, εργαζόμενος στο νοσοκομείο και πρόεδρος της Ομοσπονδίας εργαζομένων στο ΕΣΥ (ΠΟΕΔΗΝ).
Ο ασθενής αυτός -εξηγεί- είχε έρθει στο νοσοκομείο με εισαγγελική εντολή. Αποφασίστηκε να μεταφερθεί σε ξενώνα μη κυβερνητικής οργάνωσης, αλλά και εκεί τα βρήκαν σκούρα. Αναγκάστηκαν να ζητήσουν εισαγγελική εντολή, προκειμένου να τον στείλουν ξανά στο «Δρομοκαΐτειο».
Σύμφωνα με τον κ. Γιαννάκο, πριν από ενάμιση μήνα, μπήκε στην εφημερία με εισαγγελική εντολή ένας άλλος ασθενής. Αποδείχθηκε ότι είχε μαχαίρι, με το οποίο επιτέθηκε σε έναν εργαζόμενο, τον οποίο έσωσαν τρεις ασθενείς: «Υπάρχουν περίπτερα με 35 ασθενείς και έναν νοσηλευτή. Εάν συμβεί κάτι, από πού να ζητήσει βοήθεια;», αναρωτιέται…
ΟΛΟΙ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΝΕΟ «ΑΤΥΧΗΜΑ»
Κενή παραμένει η μία στις δύο οργανικές θέσεις στα ψυχιατρεία
Επιτροπή εμπειρογνωμόνων, η οποία θα αναζητήσει τρόπους βελτίωσης των συνθηκών νοσηλείας στα ψυχιατρικά νοσοκομεία, συγκρότησε το υπουργείο Υγείας.
Η πρόσφατη τραγωδία στο «Δαφνί» ξύπνησε δυσάρεστες μνήμες και οι αρμόδιες Αρχές κινητοποιούνται για να αποφύγουν τα χειρότερα. Η εννεαμελής επιτροπή έχει πρόεδρο τον γενικό γραμματέα Σπύρο Κοκκινάκη. Συμμετέχουν διαπρεπείς επιστήμονες, οι οποίοι θα εξετάσουν -μεταξύ άλλων- «…την επάρκεια των μέσων επίτευξης του θεραπευτικού έργου και την παράλληλη εκπλήρωση των προϋποθέσεων για την ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης…».
Οι τρεις θάνατοι στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής (ΨΝΑ) έχουν κινητοποιήσει και την επιστημονική κοινότητα. Το προεδρείο της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας κάνει λόγο για τρομακτική αύξηση των ασθενών σε αναγκαστική νοσηλεία στα χρόνια της κρίσης, η οποία φτάνει έως το 60% των εισαγωγών.
Στο πλαίσιο της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, το υπουργείο Υγείας προγραμμάτιζε την αναστολή λειτουργίας των δύο ψυχιατρικών νοσοκομείων της Αθήνας (ΨΝΑ, Δρομοκαΐτειο) και εκείνου της Θεσσαλονίκης.
Η πολιτική ηγεσία, ωστόσο, αναγνωρίζει ότι δεν έχουν υπάρχουν ακόμη εναλλακτικά δίκτυα υπηρεσιών νοσηλείας. Οι υπεύθυνοι της Ψυχιατρικής Εταιρείας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι το πρόβλημα της λειτουργίας των τριών μεγάλων μονάδων χωρίς συγκεκριμένο αύριο τα καθιστά υψηλού κινδύνου για «ατυχήματα» σαν το πρόσφατο του ΨΝΑ.
Για το θέμα της καθήλωσης των ανήσυχων ασθενών, υπογραμμίζουν ότι -για να υπακούει στη θεραπευτική λογική- οφείλει να ακολουθεί αυστηρά καθορισμένους κανόνες (πρωτόκολλα περιορισμού). Η διεθνής εμπειρία “σημειώνουν” έχει δείξει ότι η επάρκεια εκπαιδευμένου προσωπικού είναι το ισχυρότερο μέσο πρόληψης των περιοριστικών πρακτικών στην ψυχιατρική πράξη:
«Η απλή φραστική καταδίκη ενός μέτρου στερητικού της ελευθερίας και της θεραπευτικής λογικής, όταν δεν συνοδεύεται από συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση των βίαιων ασθενών, κινείται στα όρια της υποκρισίας».
Το προεδρείο του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ) αναφέρει ότι οι τραγικές ελλείψεις των ψυχιατρικών νοσοκομείων σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό καθιστούν επισφαλή τη λειτουργία τους. Χαρακτηρίζει άκαιρη τη συζήτηση για κλείσιμο των τριών μεγάλων ψυχιατρείων, καθώς δεν έχει γίνει καμία κίνηση προς την κατεύθυνση της αποασυλοποίησης και της δημιουργίας ψυχιατρικών δομών που θα καλύψουν τις ανάγκες.
Για 50% κενές οργανικές θέσεις στα ψυχιατρεία κάνει λόγο το προεδρείο της Ομοσπονδίας εργαζομένων στα νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ). Επισημαίνει, δε, τις ευθύνες των διοικήσεων, τονίζοντας ότι δεν διαθέτουν επαρκή συστήματα πυροπροστασίας. Σύμφωνα με τους εργαζόμενους, στο «Δαφνί» υπάρχει σύστημα πυρανίχνευσης, αλλά όχι αυτόματης πυρόσβεσης..
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΟΣ
Φωτογραφίες: ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗΣ
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22768&subid=2&pubid=64249447